Jak zadawać pytania, aby angażować uczniów w poszukiwanie odpowiedzi?

W artykule pewien sposób zadawania pytań, które rekomenduje ocenianie kształtujące.

1,5 strony czytania

Jednym z największych problemów szkolnych jest brak zaangażowania w naukę ze strony uczniów. Może na nie wpływać wiele powodów, a jednym z nich może być sposób zadawania przez nauczyciela pytań uczniom.

Większość pytań zadawanych w klasie dotyczy przypominania i sprawdzania wiedzy uczniów. Sytuacja wygląda przeważnie tak: kilku uczniów podnosi ręce, aby się zgłosić do odpowiedzi, a reszta klasy wyłącza się. Wybrany uczeń recytuje odpowiedź, ale większość uczniów go nie słucha.

Ocenianie kształtujące proponuje pewne sposoby zadawania pytań uczniom.

Mają one na celu zaangażowanie wszystkich uczniów w poszukiwanie odpowiedzi i wykorzystanie uczniów do wzajemnego nauczania.

Poniżej dwie wskazówki wynikające z II strategii oceniania kształtującego: Organizujmy w klasie dyskusje, zadawajmy pytania i zadania, dostarczające informacji o tym, czy i jak uczniowie się uczą.

I. System zadawania pytań, które wymagają pomyślenia
  • Ustal z uczniami, że nie podnoszą ręki, aby zgłosić się do odpowiedzi. Na

początku może to być trudne, szczególnie z młodszymi dziećmi, ale z czasem uczniowie akceptują ten system, szczególnie, gdy wyjaśnisz im, dlaczego go stosujesz.

  • Po zadaniu pytania (wymagającego przemyślenia), daj uczniom czas na

zastanowienie się. Możesz określić czas, który dajesz uczniom. Ten punkt jest szczególnie trudny w realizacji dla samego nauczyciela, warto policzyć powili choćby do pięciu.

  • Poproś uczniów, aby szeptem podzielili się odpowiedzią ze swoim partnerem

w ławce. Dobrze jeśli uczniowie mają okazję przedyskutować swoja odpowiedź z innym uczniem, zanim wygłoszą ja na forum klasy. Wpływa to na poczucie bezpieczeństwa uczniów i na ich zaangażowanie.

  • Losowo wybierz ucznia za pomocą patyczków, koła fortuny lub w inny losowy

sposób. Losowanie powoduje, że uczniowie widzą, że mogą być wylosowani do odpowiedzi, to zachęca ich do jej poszukiwania.

Ten sposób można stosować zarówno w klasie szkolnej, jak i w nauczaniu zdalnym. W nauczaniu zdalnym wymagana jest platforma z możliwością podziału na pokoje.

Dzięki temu schematowi każdy uczeń jest zaangażowany w myślenie, przetwarzanie, bo każdy ma możliwość bycia wylosowanym.

II. Oceń, czy potrzebujesz pomocy

Inna technika polega na wcześniejszym zorientowaniu się, który z uczniów potrzebuje pomocy w pracy.

  1. Przedstaw uczniom potrzebne treści i pojęcia dotyczące tematu.
  2. Poproś uczniów o wskazanie znaku ręką położoną na piersi:
  • Pięść: Nie rozumiem, o co chodzi, proszę o ponowne wytłumaczenie.
  • Jeden palec: Dopiero zaczynam poznawać i rozumieć temat, potrzebuje pomocy.
  • Dwa palce: Rozumiem większość i mogę zacząć sam pracować
  • Trzy palce: Znam te pojęcia i mogę uczyć innych.

Inna wersja tej techniki to “światła drogowe”:

czerwone – nie rozumiem

żółte – częściowo tylko rozumiem

zielone – rozumiem.

Ta technika przygotowuje uczniów do efektywnej samodzielnej pracy. Część uczniów (trzy palce) może wytłumaczyć zagadnienie pozostałym (jeden i dwa palce), a uczniom pokazującym pięść możesz jeszcze raz sam wytłumaczyć zagadnienie.

System znaków może być inny w zależności od wieku i decyzji uczniów.

Szczególnie efektywne jest wykorzystanie uczniów do wzajemnego uczenia się do czego zachęca IV strategia oceniania kształtującego: Umożliwiajmy uczniom wzajemne korzystanie ze swojej wiedzy i umiejętności.

Najlepiej, gdy jeden uczeń uczy drugiego w parze.

Inspiracja artykułem Cheryl Abla

https://www.edutopia.org/article/how-ask-questions-engage-young-students