Wspólna refleksja nad uczeniem się

Najczęściej nauczyciel rozmawia osobno z rodzicami i z uczniami na temat postępów ucznia w nauce. Te rozmowy są bardziej korzystne, gdy nie są  tylko raportami o incydentach, ale produktywnymi dialogami, w których komunikuje się osiągnięcia i trudności ucznia, a jednocześnie dostarcza się rodzicom strategie i narzędzia, które mogą użyć, aby pomóc dziecku.

Zamiast dwóch rozmów, osobno z rodzicami i osobno z dzieckiem, można przeprowadzić jedną wspólną, które jest znacznie efektywniejsza.

Każdej ze stron – uczniowi, jego rodzicom i nauczycielowi zależy na rozwoju ucznia, a dzięki wspólnym ustaleniom można więcej osiągnąć. Taka rozmowa buduje  silniejsze partnerstwo między domem a szkołą. Włączanie ucznia jako aktywnego członka rozmowy zwiększa zaangażowanie rodziny, sprzyja rozwojowi i umożliwia silniejsze wspólne wysiłki.

Podstawą rozmowy jest wcześniejsze się do niej przygotowanie. Kluczem do przygotowania jest zadbanie o refleksję ucznia. Indywidualne podsumowanie własnego procesu uczenia się.

Warto, aby nauczyciel zadbał o zwyczaj polegający na pozyskiwaniu refleksji ucznia na temat tego, czego i jak się uczy. Bardzo pomocny może być Mój zeszyt pomagający się uczyć. Jeśli uczeń prowadzi taki zeszyt, to w naturalny sposób znajduje w nim przestrzeń na sformułowanie własnej refleksji.

Wielu nauczycieli przyznaje, że nie wystarcza im czasu podczas lekcji na refleksję uczniowską. Mój zeszyt wprowadza zwyczaj formułowania refleksji na

każdej lekcji, czyli pomaga wprowadzić refleksję do procesu nauczania.

Przed takim spotkaniem trójstronnym (uczeń, rodzic i nauczyciel) uczeń może sięgnąć do zapisanych przez siebie refleksji i też do informacji zwrotnych zamieszczonych w jego zeszycie (informacja zwrotna od nauczyciela, ocena koleżeńska i samoocena) i przyjrzeć się swoim postępom.

W czasie rozmowy, może swoja refleksję przedstawić nauczycielowi i rodzicom i porównać z opinią nauczyciela. Dzięki temu uczeń może uzyskać wsparcie w swoim rozwoju od nauczyciela i od rodziców.

Rozmowa nie jest tylko jednostronną informacją od nauczyciela, ale uzgodnioną opinią ucznia i nauczyciela.

Pomocne dla ucznia przy formułowaniu refleksji jest określenie kryteriów sukcesu do danego działu lub zebranie kryteriów do każdej lekcji w jedną listę. Wtedy uczeń może na podstawie zapisów, samooceny i refleksji własnej w Moim zeszycie określić, na ile spełnił kryteria sukcesu, czego się nauczył, a co jeszcze wymaga od niego pracy.

Nasuwa się pytanie, kiedy znaleźć czas na podsumowanie przez ucznia jego procesu uczenia się. Przede wszystkim trzeba być przekonanym o wartości podsumowania. Warto wprowadzić zwyczaj poświęcenia 10 -15 minut w czasie lekcji powtórzeniowej na analizę refleksji i informacji zawartych w Moim zeszycie. Można poprosić uczniów, aby dokonali samooceny (np. przy pomocy świateł) oraz na podstawie refleksji, którą zapisywali w czasie procesu uczenia się w Moim zeszycie i informacji zwrotnych, które otrzymywali.

Taka mini lekcja pomaga również w przygotowaniu się uczniów do sprawdzianu, a nauczycielowi uświadamia, co jeszcze należy powtórzyć.

Warto przeprowadzać takie podsumowanie pod koniec każdego okresu oceniania. Uczy to uczniów odpowiedzialności za własną naukę i samooceny. Pomaga też w wyznaczaniu sobie przez uczniów indywidualnych celów w uczeniu się.

Badanie przeprowadzone przez Midwest Comprehensive Center pokazuje, że wyznaczanie celów przez uczniów pozytywnie zwiększa ich motywację, zaangażowanie i wyniki w nauce.

Opisana wyżej praca z refleksją ucznia jest bardzo pożyteczna pomaga w realizacji piątej strategii oceniania kształtującego: Wspomaganie uczniów, by stali się autorami procesu swojego uczenia się.

Można ją wykorzystać do spotkań trójstronnych. W czasie spotkania można samoocenę i cele omówić i zastanowić się, jak rodzice mogą pomóc dziecku w dążeniu do ich spełnienia.

Celem rozmowy trójstronnej jest zachęcenie rodzin do nawiązania kontaktu ze swoimi dziećmi i omówienia, w jaki sposób mogą z nimi współpracować i pomagać osiągać wyznaczone przez uczniów cele.

Pomocne może być poproszenie uczniów o uzupełnienie zdań:

  • W tym okresie oceniania odniosłem sukces w … .
  • Wiem, że odniosłem sukces w …,ponieważ … .
  • Moim celem na następny okres oceniania jest poprawa w … .
  • Uważam, że to dobry cel, ponieważ … .
  • Moje strategie osiągnięcia tego celu to … .
  • Myślę, że mogę potrzebować wsparcia w osiągnięciu tego celu przez/z … .

Tak przygotowane zdania mogą być przedstawione w czasie spotkania z rodzicami posłużyć do planowania współpracy i pomocy z rodzicami.

W czasie spotkanie można zapytać ucznia:

Czy wiesz, co musisz zrobić, aby osiągnąć wyznaczone cele?

Co już próbowałeś i co z tego daje rezultaty, a co nie? 

Rodzice po spotkaniu mogą napisać do dziecka list, a w nim zawrzeć, podziękowanie za podzielenie się przez dziecko wyznaczonymi celami oraz docenianie:

  • „Jestem dumny/doceniam, jak ciężko pracowałeś w tym okresie i że chcesz nadal się pracować nad …”
  • „Twój cel na następny okres oceniania jest dobry, ponieważ…
  • „Mogę wesprzeć Cię poprzez …”

Powyższe pytania i polecenia powinny być dostosowane do wieku dziecka, środowiska rodzinnego, przedmiotu itp.

Wspólne spotkanie daje szanse spotkać się z uczniami tam, gdzie są, uniknąć niedomówień i zaplanować pomoc.

Włączenie uczniów jako partnerów, daje poprawę komunikacji, poprawia zaangażowanie i motywację do nauki oraz wzmacnia poczucie inicjatywy w ich własnej edukacji.

Inspiracja artykułem Christopher Tobin

https://www.edutopia.org/article/conversations-grades-students-parents

0 komentarzy