Zapytała mnie jedna z nauczycielek, jak ma wyglądać jej lekcja pokazowa z ocenianiem kształtującym, co na niej powinno być, aby obserwujący mogli „zobaczyć” OK w praktyce?

Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie, gdyż każda lekcja jest inna i praktyka stosowania OKeja również. Pomyślałam, że planując taką lekcję warto kierować się pięcioma strategiami oceniania kształtującego:

1. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu.
2. Organizowanie w klasie dyskusji, zadawanie pytań i zadań dających informacje, czy i jak uczniowie się uczą.

• Udzielanie uczniom takiej informacji zwrotnej, która przyczyni się do ich widocznych postępów.

1. Umożliwianie uczniom, by korzystali wzajemnie ze swojej wiedzy i umiejętności.
2. Wspomaganie uczniów, by stali się autorami procesu swojego uczenia się.

Nie zawsze uda się pokazać zastosowanie wszystkich strategii, ale można wybrać te, które będą pasować do danej lekcji. Co innego pokażemy na lekcji rozpoczynającej nowy temat, a co innego na lekcji powtórzeniowej.

O czym warto pamiętać to:

• podanie celu lekcji i kryteriów sukcesu; sprawdzenie, czy uczniowie je rozumieją (strategia I),
• podawaniu kryteriów sukcesu do każdego polecanego uczniom do wykonania zadania, tak aby uczniowie wiedzieli, jakie są w stosunku do nich oczekiwania (strategia I),
• podawanie kryteriów sukcesu do sprawdzianu, o ile podczas lekcji sprawdzian będzie zapowiadany (strategia I),
• poświęcenie czasu na refleksję uczniowską i podsumowanie w trakcie lekcji i na jej końcu (strategia I),
• monitorowaniu procesu uczenia się uczniów np. poprzez polecenie dokonania samooceny przez uczniów, pytanie uczniów o opinię, wykonanie krótkiego testu bez oceniania go stopniami (strategia II),
• organizowanie pracy w parach, w grupach i wzajemnego nauczania (strategia IV),
• stosowanie technik zadawania pytań – losowanie uczniów do odpowiedzi, czekanie na odpowiedź ucznia, pozyskiwanie odpowiedzi w parach, nie karanie za błędną odpowiedź (strategia II)
• stosowanie oceny koleżeńskiej (strategia IV),
• dbanie o samodzielność uczniów, np. niepodawanie gotowych rozwiązań, zachęcanie do indywidulanego myślenia, umożliwianie uczniom wyboru (strategia V),
• korzystanie w czasie lekcji z samooceny uczniowskiej (strategia V),
• przekazywaniu na bieżąco informacji zwrotnej do prac uczniów, na przykład dawanie wskazówek do wykonanej przez ucznia pracy (strategia III),
• zapowiadanie jak będzie oceniany nadchodzący sprawdzian – czy poprzez przekazanie informacji zwrotnej, czy stopniem (strategia III).

Nie wszystkie powyższe punkty musza wystąpić, w praktyce pokazanie ich wszystkich nie jest możliwe na jednej lekcji.

Myślę, że warto obserwującym przed lekcją przekazać, na co mają zwrócić uwagę, wtedy będą obserwować lekcję z intencją i wskazówkami. Przy omówieniu lekcji można później porozmawiać na temat tego, co z oceniania kształtującego było widoczne, a nawet co można było zrobić w inny sposób.

Można pokazywać OK w częściach, na przykład zastosować obserwację koleżeńską, podczas której zapraszamy obserwującego lub obserwujących tylko na część lekcji. Na przykład na 15 minut początku lekcji lub jej zakończenia. Wtedy znacznie łatwiej jest taką obserwację w szkole zorganizować.

O obserwacji koleżeńskiej można przeczytać w poprzednim moim wpisie: https://oknauczanie.pl/wewnetrzne-doskonalenie-nauczycieli-obserwacje-kolezenskie