W artykule moich ulubionych autorów Youki Terada , Stephen Merrill można znaleźć

osiem dobrych sposobów usprawnienia procesu oceniania.

1. Informacja zwrotna rzadsza, ale bardziej ukierunkowana

W badaniu z 2022 roku naukowcy potwierdzili, że tylko 16% uczniów korzysta z informacji zwrotnej od nauczyciela. Można powiedzieć, że większość informacji zwrotnych nie spełnia pokładanych oczekiwań. Są za długie i za obszerne.

W metaanalizie z 2020 roku naukowcy odkryli, że zbyt duża ilość informacji zwrotnej jest często przez uczniów ignorowana, lub źle rozumiana i mało dla nich wartościowa. Lepiej skupić się w informacji zwrotnej tylko na kilku obszarach wymagających poprawy. Wtedy jest szansa, że dotrze do ucznia i wpłynie na jakoś jego dalszej pracy.

2. Mniej ocen sumujących

Mniej oceniania stopniami, to mniej stresu dla uczniów i też dla nauczyciela. Ocenianie zajmuje nauczycielowi dużo czasu i nie jest to praca właściwie wynagradzana, poziom stresu po obu stronach jest duży.

W badaniu z 2014 roku naukowcy wskazali, że wystawianie stopni uczniom wpływa na ich lęk przed karą lub wstydem, a także na chęć rywalizacji z rówieśnikami. Nie pobudza zainteresowania nauką i ogranicza przyjemność z uczenia się. Kompleksowe badanie z 2021 roku , przeprowadzone pod kierownictwem Denise Pope, wykazało, że oceny stopniami, testy i inne sprawdziany na stopień były głównymi źródłami stresu uczniów.

Zamiast oceniania stopniami warto wprowadzić sprawdziany próbne oceniane kształtująco.

3. Stosowanie oceniania sumującego zmniejsza kreatywność i innowacyjność nauczycieli

Ocenianie pochłania wiele nauczycielskiego czasu, który mógłby być wykorzystany znacznie lepiej. W badaniu z 2022 roku , obejmującym pomiary różnych aktywności nauczycieli, planowanie i przygotowanie lekcji zajmuje nauczycielowi tyle samo czasu co ocenianie. Podobne wyniki wykazało badanie EducationWeek : nauczyciele  spędzali około pięciu godzin tygodniowo na ocenianiu stopniami i udzielaniu informacji zwrotnej oraz około pięciu godzin na planowaniu i przygotowywaniu się do lekcji.

Czas i energia poświęcane na ocenianie były często wskazywane przez nauczycieli jako kluczowa przeszkoda w podejmowaniu innowacyjnych wyzwań i doskonaleniu nauczania.

4. Rozbieżność pomiędzy stopniami szkolnymi i wynikami egzaminów

W badaniu w którym analizowano ponad 33000 świadectw szkolnych odkryto, że prawie 60% ocen końcowych z przedmiotów nie pokrywało się z wynikami egzaminów zewnętrznych. Około dwie trzecie ocen szkolnych było zawyżonych – tj. były wyższe od wyniku egzaminu o co najmniej jedną cyfrę – podczas gdy jedna trzecia była znacznie zaniżona.

Mają na to wpływ różnego rodzaju uprzedzenia. Na przykład nauczyciele nieświadomie przyznają wyższe oceny za wypracowania z ładnym charakterem pisma, również utożsamiają nadwagę z lenistwem i niskim potencjałem akademickim.

Z badania z 2014 roku wynika, że stopnie często nie dostarczają rzetelnych informacji o postępach ucznia.

5. Wystawiona ocena stopniem daje sztuczne poczucie zakończenia procesu uczenia się.

Stopień może dawać uczniowi informacje, że jest to koniec nauki danego tematu. Uczniowie nie widzą powodu dla którego mieliby się dalej czegoś uczyć.

Dlatego warto zawsze robić poprawy, podczas których uczniowie mogą lepiej wykonać pracę.

Wystawienie stopnia zniechęca do poprawy i do korzystania z komentarza nauczyciela.

6. Więcej ćwiczeń

Jeśli nauczyciel bardziej skupia się na przekazywaniu uczniom informacji zwrotnej niż na umożliwieniu uczniom podejmowania prób, ponoszenia porażek i popełniania błędów, to proces uczenia się jest mniej efektywny.

Dla procesu uczenia się konieczne są ćwiczenia i podejmowanie samodzielnych prób. Z samego przekazu informacji zwrotnej nie poprawi się uczenie.

7. Stopnie nie motywują

Albo nie motywują w takim stopniu, jak się spodziewamy. Często motywują uzdolnionych uczniów, ale w przypadku przeciętnych i mających problemy uczniów, oceny podsumowujące nie wpływają na chęć do nauki.
Oceniając nieco rzadziej i stosując informacje zwrotne ze  wskazówkami można budować zaufanie pomiędzy nauczycielem i uczniami, a to zwiększa ambicje uczniów.

8. Ocena koleżeńska i samoocena pomaga uczniom i nauczycielowi

Ocena koleżeńska i samoocena pomaga w procesie uczenia się, wpływa na głębszą refleksję.

W szeroko zakrojonej metaanalizie z 2022 roku , uczniowie we wszystkich grupach wiekowych, którzy praktykowali ocenę koleżeńską osiągnęli znacznie lepsze wyniki w nauce.  Uczniowie lepiej identyfikowali luki między oczekiwaniami, a własnym wykonaniem pracy i mieli lepsze pomysły jak luki pokonywać.

Zatem sugestie:

1. Nie oceniać wszystkiego, skupić się na wybranych aspektach.
2. Przeprowadzać sprawdziany próbne oceniane tylko kształtująco.
3. Nauczyciel powinien poświęcić więcej czasu na planowaniu nauczania, a mniej na ocenianie uczniów.
4. Uznać, że stopnie szkolne często nie dostarczają rzetelnych informacji i wiedzy uczniów.
5. Organizować możliwości poprawy przez uczniów ich pracy.
6. Organizowaniem uczniom możliwości podejmowania prób i popełniania błędów.
7. Więcej oceny kształtującej, a mniej stopni.
8. Więcej oceny koleżeńskiej kształtującej.

Korzystałam z: https://www.edutopia.org/article/why-teachers-should-grade-less-frequently/