Tym razem znowu o mylnych przekonaniach co do skutecznych metod uczenia się. Są one tak silnie zakorzenione, że warto o nich stale pisać, tym bardziej, że badania edukacyjne potwierdzają, że są one błędne. Okazuje się, że te błędne metody można tak zmodyfikować, aby były efektywne, ale trzeba wiedzieć, jak to zrobić. Nasi uczniowie nie znają badań na ten temat, uczą się tak jak uczyli się ich rodzice lub przyjaciele. Dlatego bardzo dobre jest podejmowania tego tematu – jak się uczycie. I nie chodzi tu o teorie naukowe, ale praktyczne sposoby nauki. Stephen Merril i Daniel Leonard w swoim artykule na portalu Edutopia pokazują 5 mitów skutecznego uczenia się.

W tym wpisie podam dwa z nich Rysowanie poprawia koncentrację i Głośne czytanie poprawia jego płynność

1 Rysowanie poprawia koncentrację

Musimy odróżnić tak zwane bazgranie (bezcelowe lub przypadkowe bazgroły lub szkice) od celowego rysowania (rysunkiem związanym z zadaniem). To pierwszy nie poprawia koncentracji, a właściwie przekierowują ją w innym kierunku.

Bazgranie, podobnie jak każde rysowanie, jest intensywne poznawczo, obejmuje wzrok, dotyk, i udział aktywny mózgu. Ponieważ zdolność przetwarzania informacji jest ograniczona, to wykonywanie dwóch działań jednocześnie – uczenia się i rysowania w tym samym czasie to za dużo.

Badania potwierdzają teorię. Badanie z 2019 r. porównywało bazgranie, z rysowanie związanym z zadaniem i z pisaniem. Rysowanie i pisanie związane z zadaniem pokonało bazgranie pod względem zapamiętywania nawet o 300 procent.
Zatem warto polecać uczniom rysowanie związane z tym czego się uczą, przedstawienia graficzne, mapy myśli, a na nich notatki wyjaśniające. Jak rozumiem badania sugerują, aby rysowanie byłoby oddzielną czynnością od słuchania. Warto zrobić na nie przerwę. Należy uświadomić uczniów, ze bazgranie w czasie uczenia się zabiera przestrzeń na uczenie się i nie pomaga.

  1. Głośne czytanie poprawia jego płynność

Głośne czytanie jest nadal często stosowane w szkole. Odbywa się to zazwyczaj tak, że cała klasa podąża za tekstem, podczas gdy po kolei uczniowie czytają fragmenty tekstu na głos. Nauczyciele twierdzą, że ten sposób zachęca uczniów do zaangażowania, jest to dobrze zorganizowana praktyka, i daje nauczycielowi możliwość oceny płynności czytania na głos. Jednak według Shanahan i profesorów literatury Katherine Hilden i Jennifer Jones, praktyka ta nie jest skuteczna.  Według nich nie ma żadnych dowodów że uczniowie lepiej zaczynają po niej czytać. Uczniowie mogą nawet zmniejszyć swoją wewnętrzną prędkość czytania i metoda może wpłynąć na stygmatyzacje uczniów mających problemy z czytaniem.

Jak korzystnie zmodyfikować tę metodę?

  • Czytanie w parach – łączenie dzieci w pary, aby czytały sobie nawzajem fragmenty tekstu na głos, a następnie omawiały i odpowiadały na pytania związane z tekstem.
  • Wielokrotne i samodzielne zapoznanie się z tekstem czytanym po cichu i odpowiedzi na pytania związane z tekstem.
  • Czytanie chóralne – polecenie dla dzieci o zamknięcie uszu rękoma i czytanie głośne całego tekstu dla siebie. Nauczyciel krążąc po sali może zauważyć, kto ma trudności.
  • Przegląd słownictwa przed czytaniem i dyskusja nad tekstem po przeczytaniu.

Badania przeprowadzone w 2020 r pokazują, że dla nauki płynnego czytania istotna jest treść tekstu. W 2023 r. dwa badania przeprowadzone przez Harvard University i Brown University wykazały, że programy nauczania „bogate w wiedzę”, które kładą nacisk na budowanie wiedzy kontekstowej poprzez czytanie i omawianie tekstów, mogą prowadzić do 20-procentowej poprawy ogólnych wyników zadań egzaminacyjnych sprawdzających zrozumienie tekstu.