Nauczyciele, których kusi, aby jak najszybciej przerobić materiał, powinni to przemyśleć i nieco zwolnić, aby uczniowie mogli lepiej przyswoić najważniejsze treści. Celowe zwalnianie tempa, aby zapewnić uczniom dogłębne przyswojenie materiału, jest sugestią wynikającą z badań nad uczeniem się.

Część nauczycieli uważa, że narzucenie szybkiego tempa, a potem powrót do poznanych treści jest właściwą droga nauczania. Mają nadzieję, że dzięki temu przekażą więcej wiedzy uczniom i utrwalą ją poprzez ponowne przypominanie, wychodzą ze słusznego założenia, że powtarzanie jest bardzo ważne w procesie uczenia się. Plan wygląda logicznie, ale nie uwzględnia tego, że część uczniów może nie nadążać i przestać korzystać z lekcji i z powtórzenia materiału.

Szybkość rzadko prowadzi do głębokiego opanowania materiału. W rzeczywistości neuronauka pokazuje, że spowolnienie jest często najskuteczniejszą drogą do głębokiej, trwałej nauki. Współczesne badania mózgu potwierdzają, że lekcje nawiązujące do tego, co uczniowie już znają i zatrzymujące się dłużej na nowych zagadnieniach działają efektywniej i pomagają w zapamiętywaniu.

Kiedy spowalniamy nauczanie i pozwalamy uczniom na świadome przetwarzanie, tworzymy silniejsze, trwalsze połączenia neuronowe. Badania to potwierdzają, ponieważ neurobiolodzy odkryli, że nauka w odstępach wzmacnia pamięć i połączenia neuronowe o wiele bardziej niż pospieszna nauka .

Trzeba wziąć pod uwagę, że spowolnienie może się łączyć z pominięciem pewnych zagadnień lub z nie wchodzeniem głęboko w pewne treści. Nauczyciel decydujący się na spowolnienie może poddać analizie podstawę programową i wybrać te zagadnienia, które są kluczowe i na nich przede wszystkim się skupić. Jeśli one będą opanowane, to bazując na nich w przyszłości łatwiej będzie nawiązać do innych mniej ważnych zagadnień.

To co to umożliwia spowolnienie, to nawiązywanie do tego, co uczniowie już wiedzą i potrafią i budowanie na tym nowej wiedzy. Dlatego większe korzyści daje zatrzymanie się nad pewnymi treściami i wejście w nie głębiej, niż przerobienie wszystkiego pobieżnie. Na przykład w matematyce bardziej opłaca się rozwiązać mniej zadań, ale na różne sposoby niż rozwiązywać z uczniami wiele różnych zadań.

Nauka nie powinna polegać na trzymaniu się kalendarza — powinna polegać na nadążaniu za uczniami. Celem jest niezostawianie uczniów w tyle. Nadgonienie jest często niemożliwe.

Oto pięć sposobów, aby wcielić w życie naukę powolnego tempa.

1. Drogowskaz

Skupienie się podczas lekcji wokół jednego istotnego zagadnienia, które będzie stanowić drogowskaz. To pojedyncze skupienie zmniejsza obciążenie poznawcze i zwiększa przejrzystość. Zamiast żonglować pięcioma celami, uczniowie zagłębiają się w jeden.

Podejście to jest zgodne z badaniami nad teorią obciążenia poznawczego, która pokazuje, że redukcja zbędnych informacji pozwala mózgowi przetwarzać, zatrzymywać i stosować nową wiedzę bardziej efektywnie .

Nauczyciel może rozpocząć lekcje od zapisania jednego zdania, które uchwyci kluczową ideę dnia. Może to być również pytanie kluczowe, które poprowadzi lekcję. W połowie lekcji nauczyciel może wrócić do początkowego zdania i również nim zakończyć lekcję. Dobrze, jeśli zadania i działania będą budowane wokół tego jednego pomysłu i pokazywane będą różne podejścia do zagadnienia.

Nauczyciel po kilku dniach może wrócić do tego zdania i poprosić uczniów, aby zastosowali wiedzę w innym kontekście. Sprawdzają się porównania – czym to się różni i w czym jest podobne. Uczniowie mają okazję, aby przypomnieć sobie i ponownie zastosować pomysł, tym większe szanse, że zapamiętają.

2. Zaprzeczenie

Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się nad argumentami przeciwnymi do tezy. Inna wersja, to szukanie błędu w przedstawionym rozumowaniu lub zastanowienie się, jak może wyglądać typowy błąd w rozumowaniu. W matematyce może to być szukanie kontrprzykładu, a w nauce gramatyki na przykład – analiza zmiany sensu zdania, gdy zmieni się miejsce przecinków.

Takie odwrócenie procesu pogłębia zrozumienie, buduje elastyczność umysłu.

zwiększa elastyczność poznawczą .

3. Sam – z partnerem – na forum

Nauczyciel poleca uczniom do wykonania zadanie. Najpierw każdy z uczniów zastanawia się samotnie nad problemem, potem przedyskutowuje go z partnerem z ławki, a na koniec wszyscy dzielą się rozwiązaniami na forum klasy.

Uczniowie maja szanse na samodzielne myślenia, wzajemne nauczanie i weryfikację pomysłów całej klasy.

Inny system, to: modelowanie – z partnerem – samodzielnie. Nauczyciel przedstawia uczniom rozumowanie, następnie poleca wykonać podobne zadanie w parach, a na koniec każdy uczeń wykonuje je samodzielnie. Daje to szanse na trzykrotne podejście do zagadnienia.

4. Skupienie na trudnościach

Zatrzymanie się nad tym, co sprawia uczniom trudność. Przedstawienie błędów w rozumowaniu, przeanalizowanie przykładów i określenie reguły i pomocnych wskazówek. Takie postępowanie budują u uczniów pewność siebie, cementując treść i pomaga w zrozumieniu.

5. Wzajemne nauczanie

Mogłoby się wydawać, że najlepiej zagadnienie wyjaśni uczniom specjalista, czyli nauczyciel. Nie jest tak zawsze. Nauczyciel może stracić kontrolę nad tym, co może być dla uczniów trudne i niezrozumiałe. Za to uczeń uczący drugiego ucznia, ma doświadczenie świeże, bo właśnie opanował dane zagadnienie, łatwiej mu wytłumaczyć sprawę rówieśnikowi. Przy okazji sam się uczy, bo tłumaczenie powoduje, że lepiej się zagadnienie rozumie.

Do wzajemnego nauczania można zastosować technikę świateł drogowych. Nauczyciel po przedstawieniu materiału może poprosić uczniów, aby światłami zasygnalizowali:

• Zielone – wszystko rozumiem
• Żółte – mam pewne wątpliwości
• Czerwone – mało zrozumiałem

Po czym polecić uczniom z kolorem zielonym wytłumaczyć wątpliwości uczniom z kolorem żółtym. Uczniowie, którzy zaznaczyli kolor czerwony skupiają się wokół nauczyciela, który tłumaczy im zagadnienie jeszcze raz.

Zwolnienie tempa nie polega na robieniu mniej. Chodzi o robienie właściwych rzeczy lepiej, dając uczniom czas na refleksję, rewizję i zauważenie, jak się uczą.

Przez Cathleen Beachboard

https://www.edutopia.org/article/slower-instruction-deeper-learning