Kilka dni temu na spotkaniu osób zaangażowanych w prowadzenie Mojego zeszytu pomagającego się uczyć rozmawialiśmy na temat tego, co jest łatwe, a co trudne w prowadzeniu zeszytu uczniowskiego.

Okazało się, że jedną z trudniejszych spraw jest zadbanie o refleksję uczniowską.

Z jednej strony nauczycielowi brakuje czasu, aby poświęcić go na refleksję. A z drugiej uczniowie nie wiedzą, jak ją mają formułować.

W tym krótkim artykule przedstawię jeden ze sposobów na uczenie uczniów formułowania własnej refleksji, tym razem o refleksji na podstawie przeczytanego tekstu.

Robienie adnotacji podczas czytania tekstu poprawia umiejętność czytania ze zrozumieniem, zdolność analityczną i umiejętności komunikacyjne.

Adnotacje integrują czytanie i pisanie w sposób, który wzmacnia oddziaływanie obu tych czynności, przyczyniając się do lepszego zrozumienia i analizy tekstu.

Dlatego warto pozwalać uczniom na robienie adnotacji i samemu je praktykować.

Adnotacje stanowią uzupełnienie innych praktyk dydaktycznych, pomagają osobie czytającej tekst zrozumieć zdobywaną wiedzę, a następnie wyciągać wnioski na piśmie.

Tekst może być różnego rodzaju, nie musi to być tylko tekst literacki, może to być na przykład wprowadzenie do nowego pojęcia matematycznego, lub źródło historyczne. Adnotacje zwykle pojawiają się na marginesach tekstu, aby było wiadomo, do której części tekstu się odnoszą. Można podkreślić w tekście zdanie, do którego odnosi się adnotacja. Może wzbudzać sprzeciw pisanie w książce, wtedy wyjściem z sytuacji jest pisanie ołowiem, który można zetrzeć gumką lub przyklejanie z boku tekstu przylepnych karteczek.

Adnotacje nie zawsze muszą się odnosić do wniosku z czytanego tekstu, mogą również przyjmować formę pytania do autora tekstu, ale również mogą być sprzeciwem do treści zawartych w tekście.

Jeśli czytamy tekst i nie robimy adnotacji, to pozbawiamy się refleksji lub jeśli nawet ona się pojawia, to jest szybko zapominana.

Poczynione adnotacje mogą służyć do sporządzenia, po przeczytaniu tekstu, zbiorczej refleksji. Bardzo to pomaga uczniom, dla których formułowanie refleksji jest trudne. Adnotacje są pomostem pomiędzy wspieraniem ucznia jako czytelnika a wspieraniem ucznia jako pisarza.

Inna forma skorzystania z adnotacji może polegać na wymianie tekstów z adnotacjami w parach. Stanowi to inspiracje dla obu stron i przyczynek do przedyskutowania tekstu jeszcze raz i z kimś innym. Adnotacje każdej osoby są inne i mogą poszerzać myślenie każdej z osób zapoznającej się z adnotacjami.

Zachętą dla uczniów do robienia adnotacji, może być przykład nauczyciela, który posługuje się książką z własnymi adnotacjami, to zachęca uczniów do wypróbowania tej metody.

Zdziwiło mnie nowo poznane słowo: annotar, czyli osoba robiąca adnotacje. Nie wiem, czy się przyjmie, ale jest moim zdaniem potrzebne.

Inspiracja artykułem Eda Finkela