Uwaga, skupianie się i zapamiętywanie są w dużej mierze zależne i kontrolowane przez nasze emocje. Kiedy uczniowie są przemęczeni lub atakowani wieloma bodźcami i zadaniami, to emocje kierują ich w kierunku obrony przed strasem, czyli do walki, ucieczki lub wyłączenie się. Mózg nie może być wtedy aktywny i skupiony na zadaniu.
Potrzebne jest poczucie bezpieczeństwa, kompetencji i więzi ze środowiskiem. Jeśli te potrzeby nie są zaspokojona, to człowiek niepokoi się, jest zestresowany wybucha złością, zachowuje się nieodpowiednio lub odmawia współpracy.
Poniżej 10 sposobów na udzielanie pomocy przeciążonym uczniom.
- Bądź dostępny w każdej chwili. Pytaj uczniów: Czego potrzebujesz?; Jak możemy przez to razem przejść?. Czasami wystarczy dotknięcie ramienia, aby uczeń wiedział, że nauczyciel jest w pobliżu gotowy do pomocy. Daje to poczucia bezpieczeństwa i wspólnoty.
- Poproś uczniów, aby zakreślali te fragmenty, które są dla nich niejasne. Najlepiej, gdy uczniowie widzą, jak sam to robisz i wtedy cię naśladują. Pozwala to na wyjaśnianie wątpliwości na bieżąco i nie tworzą się luki w wiedzy.
- Podziel materiał na części i skupiaj się na każdym kawałku. Jeśli nauka polega na zapoznaniu się z tekstem, to rób przerwy nawet po jednym akapicie. W przerwie omów z uczniami, co przeczytali, wyjaśnij nowe słownictwo. To pozwala z większą łatwością kodować nową wiedzę.
- Wykorzystaj czas na podsumowanie. Możesz zadać uczniom pytanie: Jak myślisz, co warto zapamiętać z tego tematu? Co twoim zdaniem z tego tematu przyda ci się w przyszłości? Jak mógłbyś wytłumaczyć to zagadnienie komuś innemu? Jakie pytania ci się nasuwają? Co było dla Ciebie trudne? Podsumowanie daje uczniom poczucie kompetencji – nauczyliśmy się.
- Wspólna refleksja. Możecie stworzyć wspólną refleksję, zapisując odpowiedzi uczniów na zadane im pytania związane z tematem. Możesz zapisywać odpowiedzi uczniów na tablicy (wtedy jesteś jedynie rejestratorem) lub poprosić ich o zapisanie odpowiedzi na przylepnych karteczkach powieszenie na plakacie na ścianie. Refleksja jest niezbędna dla efektywnego procesu uczenia się.
- Zaplanuj i przedstaw uczniom plan uczenia się: cel, kryteria sukcesu i planowane kolejne kroki. Uczniowie lepiej się uczą, gdy znają cel.
- Postaraj się, aby uczniowie widzieli sens tego, czego się uczą. Pytaj ich z czym im się poznawana wiedza kojarzy, do czego jest to podobne. Postaraj się, aby uczniowie widzieli, że im się wiedza nowa przyda w przyszłości. Zadawaj im pytania kluczowe, na które sami będą chcieli uzyskać odpowiedź. To uruchamia ciekawość uczniów.
- Ogranicz ocenianie przy pomocy stopni, przejdź na oceniania przy pomocy informacji zwrotnej. Daje to poczucie bezpieczeństwa uczniów i pomaga im poprawić ich pracę.
- Organizuj pracę uczniów w parach i grupach. Pozwól uczniom na współpracę, to buduje więź pomiędzy uczniami i przynależność do grupy.
- Pozwalaj uczniom na samodzielność i popełnianie błędów. Błąd powinien naturalnie towarzyszyć procesowi uczenia się uczniów. Dawaj uczniom wybór i dbaj o poczucie autonomii.
Inspiracja artykułem Lori Desautels
https://www.edutopia.org/article/supporting-overwhelmed-students