Może to już czas, żeby odłożyć czerwony długopis! Nie jest to łatwa decyzja, gdyż dobrze pamiętamy, że naszemu uczeniu się, gdy byliśmy uczniami, zawsze towarzyszył czerwony długopis.

Szczególnie warto odłożyć go w stosunku do prac uczniów, w których oni wyrażają swoje indywidulane opinie.

Nauczyciele poprawiając prace pisemne uczniów (pisząc komentarze przysłowiowym czerwonym długopisem), mają jak najlepsze intencje, ale takie postepowanie pomaga w nauce tylko bardzo niewielu uczniom. Dodatkowo zajmuje nauczycielowi  dużo czasu i niestety nie ma za dużego wpływu na następne wykonywane przez ucznia prace.

Trzy wskazówki – jak się do tego przygotować.

Wskazówka 1: Pomyśl o uczniu.

Przekazując opinię o pracy ucznia skupiamy się na produkcie, czyli  jego pracy, nie myślimy o uczniu i jego odczuciach. Wykonywanie zadania, a szczególnie akt pisania jest czynnością wrażliwą. Uczniowie w pracy pisemnej zawierają własne opinie i poglądy – swoje idee. W miarę dorastania zaczynają bać się wyrażać własne myśli, gdyż boją się, że będzie to źle odebrane przez nauczyciela i zakreślone czerwonym długopisem. Trzeba to wziąć pod uwagę udzielając pisząc komentarz do pracy ucznia. Bardzo łatwo można zaszkodzić odwadze ucznia i spowodować, że przestanie podejmować wyzwania.

Na jednej z debat o ocenianiu (Warszawa 2022) licealistka powiedziała, że stara się pisać w pracy jak najmniej, gdyż boi się, że w obszerniejszym wypracowaniu popełni więcej błędów lub poruszy temat w sposób, który nie będzie podobał się nauczycielowi.

Wskazówka nr 1. polega na tym, aby przede wszystkim doceniać odwagę ucznia w wyrażaniu własnych opinii.

Wskazówka nr 2: Wskaż to, co działa, i następne kroki.

Ważne jest, aby budować na mocnych stronach. Dlatego w informacji zwrotnej trzeba wskazać mocne cechy pracy ucznia. Takie docenienia pozwalają uczniom próbować i pomagają uczyć się.

Tak samo ważne jest, aby wskazać uczniowi, w jakim kierunku może się rozwijać. Nie chodzi o wskazywanie błędów, ale dawanie uczniowi wskazówek na przyszłość z równoczesnym docenieniem dotychczasowych jego osiągnięć.

Dlaczego mamy nie wskazywać błędów? Uczniowie przeważnie sami doskonale wiedzą, co powinni w pracy poprawić, i często odbierają krytykę bardzo głęboko, co zniechęca ich do dalszej pracy, nawet jeśli uwagi są wyrażone w bardzo życzliwy sposób. Jeśli nauczyciel ma w zwyczaju krytykować, to uczniowie zaczynają oczekiwać tej krytyki i przestają widzieć swoje mocne strony, nawet jeśli nauczyciel o nich wspomina. Często widzą tylko uwagi zaznaczone na czerwono.

Dobrze jest, jeśli nauczyciel wyeliminuje ze swego komentarza słowo „ale ”. Można je zastąpić na przykład słowami: ponieważ lub jesteś gotowy …

Oto jak można przeformułować komentarz z „ale”:

Zamiast – „Doceniam, że piszesz pełnymi zdaniami, ale musisz zmienić strukturę zdań”, można napisać: „Ponieważ napisałeś pełne zdania, jesteś gotowy na zmianę struktury zdań. Pokażę ci to na przykładzie…”.

Wskazówka nr 3: Wspieraj podejmowanie wyzwań.

Wielu uczniów jest gotowych na zrobienie czegoś więcej niż minimum, chcą tworzyć, kształtować i doskonalić swoje teksty. Dla tych uczniów przydatne może być przedstawienie różnych dróg i zachęcenie do wyboru jednej z nich. Opcje mogą na przykład dotyczyć wyboru odbiorcy, który będzie czytał pracę, łatwiej jest pisać, gdy wyobrazimy sobie odbiorcę i jego potrzeby. Wybór dokonany przez ucznia z przedstawionych opcji jest łatwiejszy niż decyzja o podjęciu samodzielnie sformułowanego wyzwania.

Odłożeniu czerwonego długopisu sprzyjają zasady formułowania informacji zwrotnej o pracy ucznia, przekazanie:

  • co uczeń zrobił dobrze (zgodnie z wcześniej ustalonymi kryteriami sukcesu),
  • co i jak można poprawić,
  • jak uczeń może się dalej rozwijać.

Czerwony długopis wyszczególnia jedynie co,  jest źle, a to za mało, aby informacja zwrotna działała na korzyść uczenia się ucznia.

Przedstawione wskazówki są zapewne znane wielu nauczycielom, jednak nie są  w powszechnym użyciu, a mają duży wpływ na rozwój i jakość prac uczniów.

 

Inspiracja artykułem Patty McGee

https://www.middleweb.com/35235/teacher-step-away-from-that-red-pen/