Sprawdzany nie zawsze oddają wiedzy i umiejętności uczniów. Jak można je poprawić, aby uzyskać rzetelną informację?

Często pytania na sprawdzianie sprawdzają jedynie wiedzę uczniów i to taką, która polega na biernym zapamiętywaniu. Gdy sprawdzian jest oceniany stopniami i od wyniku dużo zależy, to włącza się stres, który często  zaburza wynik.

Pewne drobne zmiany mogą pomóc w projektowaniu bardziej efektywnych sprawdzianów, na przykład: zwiększenie częstotliwości testów, mniej oceniania sumującego, prowadzenie testów próbnych oraz ocenianie przy pomocy samooceny,

Badania pokazują, że przeprowadzanie testów próbnych powoduje, że uczniowie pamiętają o 20% więcej niż ich rówieśnicy, którzy takiego testu nie mieli. W tym wpisie sześć sposobów na udoskonalenie sprawdzianów.

1. Mniej znaczy lepiej

Tradycyjne sprawdzany często stawiają na sprawdzenie ilości, a nie głębi.  Takie sprawdziany zachęcają uczniów do zapamiętywania bez zrozumienia. Pewne pytania takie jak – wielokrotnego wyboru lub z poleceniem wypełnienia luki  pokazują jedynie  czy uczniowie dobrze zgadli odpowiedź , ale nie pokazują czy naprawdę rozumieją kluczowe pojęcia i jak je można zastosować w różnych kontekstach.

Zamiast 10 pytań, lepiej zadać pięć i zmienić rodzaj pytań z wyboru właściwej odpowiedzi, na uzasadnienie wyboru.

2. Bez oceniania

Jeśli uczeń wie, że będzie oceniany stopniami i wynik jest bardzo ważny, to zależy mu tylko na cyfrze. Nie podejmuje wyzwań, nie jest kreatywny, a czasami wręcz stara się  uzyskać stopień na jaki nie zasługuje.

Sprawdzian powinien mieć na celu pokazanie uczniowi, że się czegoś nauczył, a nie złapanie ucznia na błędzie.

Korzystna forma przygotowanie sprawdzianu jest przygotowanie poleceń razem z uczniami. Badania pokazuję, że zaangażowanie uczniów w tworzenie testu poprawia ocenę końcowa o 10 punktów procentowych.

3. Wolniej

Wiele sprawdzianów i egzaminów, ze względów organizacyjnych, przeprowadzanych jest na czas. To wprowadza niepotrzebna presję.

Aby zwolnić tempo, można przed przystąpieniem do testu pozwolić uczniom porozmawiać o nim przez pięć minut, zanim przystąpią do indywidualnego rozwiązywania testów. Daje to możliwość zweryfikowania własnych odpowiedzi, co dodaje pewności siebie i uspokaja nerwy.

4. Więcej testów

Może to brzmieć nieintuicyjnie, ale świetnym sposobem na to, by pomóc uczniom poczuć się pewniej na sprawdzianie, jest…przeprowadzanie większej liczby testów.  Kiedy uczniowie wystarczająco dużo ćwiczą (i otrzymują informację zwrotną bezpośrednio po teście), można  zniwelować część ich niepokoju .

Badanie z 2014 roku ilustruje, że częste, niezobowiązujące testy próbne mogą znacząco wzmocnić pamięć i ujawnić kluczowe błędne przekonania już na wczesnym etapie procesu nauki.

5. Test wstępny 

Testowanie przed zapoznaniem się uczniów z materiałem może wydawać się niepotrzebne (zwłaszcza jeśli wielu z nich po prostu zgaduje odpowiedzi), ale badanie z 2023 roku sugeruje, że wstępne testowanie przed rozpoczęciem zajęć może w rzeczywistości poprawić długoterminową wydajność. Nawet jeśli uczniowie nie są w stanie poprawnie odpowiedzieć na żadne z pytań, to zwiększa się ich ciekawość, a przede wszystkich uruchamia się ich wiedza wcześniejsza. Jeśli ten sam test powtórzony zostaje na końcu poznawania tematu, to uczniowie widzą ile się nauczyli, co zwiększa ich poczucie kompetencji.

6. Urozmaicenie

Tradycyjne testy to oczywiście tylko jedno z narzędzi oceny wiedzy uczniów. Można zmieniać formę sprawdzianu, co uatrakcyjnia sprawdzanie. Może to być na przykład:

• Pisanie testów w grupach. Badania z 2009 i 2014 roku potwierdzają, że gdy uczniowie początkowo piszą testy w grupach, to osiągają lepsze wyniki, gdy przychodzi czas na testy indywidualne.
• Tworzenie przez uczniów plakatów i prezentacji pokazujących czego uczniowie się nauczyli.
• Odpowiedź ustna. Może przyjmować formę gry – na przykład odgrywanie scenki.
• Tworzenie filmów, przeprowadzanie debat i dyskusji.
• Krótkie indywidulane wywiady z uczniem.
• Wyjściówki – uczniowie na konie tematu wypełniają karteczkę z odpowiedzią na pytanie nauczyciela.

Inspiracja artykułem Paige Tutt