W wielu krajach toczy się dyskusja, na temat innych sposobów oceniania różnych od tradycyjnego oceniania przy pomocy sumującej (w postaci stopni, liter, procentów i symboli).

W tym wpisie powołuję się na artykuł Briana Mendez-Padilla. Ale jestem ogromnie zadowolona z tego, że temat jest poruszany na całym edukacyjnym świecie. Na końcu nasz polski sposób oceniania – SOK.

Briana Mendez-Padilla w swoim artykule zwraca uwagę na trzy zagadnienia:

• Badacze edukacyjni uważają, że alternatywne sposoby oceniania, są bardziej sprawiedliwe i sprzyjają lepszemu uczeniu się niż tradycyjne ocenianie sumujące.
• Doświadczenie czasu pandemii pokazuje, że tradycyjne ocenianie sumujące nie spełnia swojej roli.
• Potrzebne są nowe sposoby monitorowania procesu uczenia się uczniów i demonstrowania przez uczniów zdobytej wiedzy.

Powszechnie mówi się o konieczności przekazywaniu uczniom informacji zwrotnej o ich pracy, i budowaniu dialogu z uczniami. Chodzi o ocenę procesu, a nie tylko o ocenę końcowego efektu.

Ocena kształtująca w postaci informacji zwrotnej pozwala nauczycielom interweniować w proces uczenia się ucznia i sugerować na bieżąco zmiany. Ocena kształtująca pomaga nauczycielom identyfikować mocne strony pracy ucznia i stawiać przed nim wyzwania. Ważne jest, aby uczniowie w czasie procesu uczenia się otrzymywali użyteczną i czytelną informację zwrotną.

Ocena sumująca (np. w postaci stopnia) nie stanowi użytecznej informacji zwrotnej.

Uczniowie oceniani tradycyjnie zbierają stopnie, punkty, procenty, ale nie skupiają się na nauce.

Centrum Nauczania i Uczenia się Dereka Boka na Uniwersytecie Harvarda przedstawia inne alternatywne systemu oceniania, w tym:

• Specyfikacja oceniania: Oceniane są różne aktywności ucznia, ocena końcowa zależy od kombinacji i liczby wykonanych zadań.
• Ocenianie kontraktowe: Kryteria ocen ustalane są w drodze umowy między nauczycielem a uczniami na początku semestru.
• Oceny za opanowanie materiału: Oceny zależą od tego, w jakim stopniu uczniowie osiągnęli cele edukacyjne.
• Nieocenianie: Nauczyciele udzielają informacji zwrotnych na temat poszczególnych wykonanych przez uczniów zadań. Uczniowie dokonują samooceny i wystawiają sobie ogólną ocenę na koniec semestru na podstawie pracy w semestrze. Na koniec semestru nauczyciel i uczeń ustalają wspólnie ocenę stopniem.

Każdy przyjęty system oceniania musi być wyjaśniony rodzicom, gdyż w większości są oni przyzwyczajeni do tradycyjnego oceniania stopniami.

Tyle z artykułu Briana Mendez-Padilla: https://www.k12dive.com/news/what-alternative-grading-models-could-look-like/744810/

Artykuł zwraca uwagę na konieczność informowania uczniów i rodziców o przyjętych zasadach oceniania, ale przede wszystkim i sposobie oceniania. Nie jest jednak na razie powiedziane, jak stosując alternatywne sposoby oceniania dojść do oceny końcowej, która będzie odzwierciedlała proces uczenia się ucznia.

Ze swojej strony chciałabym zaproponować inny alternatywny sposób oceniania – Sprawnościowy OK (SOK). Sposób polega na zdobywaniu przez uczniów sprawności (jak w harcerstwie) i przeliczaniu zdobytej liczby sprawności na stopień końcowy.

Warunkiem powodzenia SOKu jest:

• Przedstawienie sprawności uczniom na początku procesu uczenia się.
• Umożliwienie uczniom kilkukrotne podejście do zdobywania sprawności.
• Wprowadzenie zasady, że sprawność można zdobyć lub nie, a nie zdobyć ją częściowo.
• Pozostawienie uczniom odpowiedzialności za zdobywanie sprawności.
• Określenie sposobu przeliczania liczby zdobytych sprawności na stopień końcowy.
• Poinformowanie rodziców o systemie oceniania SOK.

Zachęcam do przejścia na SOK.