W ocenianiu kształtującym polecana jest informacja zwrotna pełna, kierowana przez nauczyciela do ucznia. W tym wpisie mowa jest o informacji zwrotnej kierowanej do osób dorosłych, ale można też zastosować wskazówki w sytuacji szkolnej, zarówno do informacji zwrotnej kierowanej do ucznia, jak i nauczyciela.
Informacja zwrotna pełna stosowana w ocenieniu kształtującym ma na celu pomóc uczniowie w uczeniu się. Dlatego zalecane są trzy jej elementy:
- co uczeń zrobił dobrze (zgodnie z wcześniej określonymi kryteriami sukcesu).
- co i jak uczeń może poprawić,
- jak może się dalej rozwijać.
Ale nie zawsze konieczna jest informacja zwrotna pełna. Wiele zależy od tego w jakim celu przekazujemy informację zwrotną. Może chodzić o zwrócenie osobie uwagi na popełniony błąd i na wskazówki, jak go szybko naprawić. Innym celem może być wzmocnienie osoby – uświadomienie jej mocnych stron, które posiada. Informacja zwrotna może być nastawiona na doskonalenie i rozwój. Może też pomagać w zrozumieniu, jak osoba wpływa na innych lub jak jej praca/nauka postępuje.
W artykule Amber Johnson autorka wyszczególnia cztery rodzaje informacji zwrotnej ze względu na ich cel.
- Informacja zwrotna korygująca
Informacja zwrotna związana z konkretnym problemem. Na przykład osoba często się spóźnia, chcemy, aby była punktualna lub uczeń powtarza ten sam błąd rachunkowy itp.
Myślimy wtedy o informacji zwrotnej w kontekście korygującym. Celem osoby przekazującej informację zwrotną jest szybka interwencja i poradzenie sobie z problemem.
Można ją zastosować, gdy osoba przekazująca informację zwrotną ma jakieś zastrzeżenia co do pracy lub zachowania osoby i ma pomysły na temat tego, jak zaradzić problemowi.
Otrzymujący ją powinien po rozmowie wiedzieć, jak może rozwiązać problem.
- Informacja zwrotna o mocnych stronach
Ta informacja ma pomóc osobie w rozwoju i doskonaleniu się w przyszłości. Polega najczęściej na rozpoznaniu mocnych stron.
Mocne strony często przychodzą naturalnie, osoba nie zawsze zdaje sobie z nich sprawę. Oferowanie informacji zwrotnej na temat mocnych stron może pomóc zidentyfikować unikalny wkład, jaki osoba wnosi do własnej pracy lub pracy zespołu. Stwarza to bazę do dobrej pracy w przyszłości. Tego rodzaju informacje zwrotne pomagają poczuć się zauważonym, wysłuchanym i docenionym.
Przygotowując się do tego rodzaju informacji zwrotnej trzeba rozważyć – jak praca osoby wyróżnia się i jaki ma wpływ na pracę całego zespołu.
Osoba otrzymująca informację zwrotna powinna po rozmowie zdawać sobie sprawę, jakie wyjątkowe umiejętności, mocne strony i zdolności posiada.
- Informacja zwrotna budująca samoświadomość
Trzeci rodzaj informacji może być mniej przyjemny, ale często jest najbardziej potrzebny. Dotyczy uświadomienia osobie mocnych i słabszych stron jej pracy oraz zrozumienia wpływu jaki osoba ma na innych.
Przekazujący informację zwrotną powinien zastanowić się, jakie mocne strony ma osoba i jakie jej zachowania i decyzje mają negatywny wpływ na otoczenie. Uwagi informacji zwrotnej powinny uwzględniać gotowość osoby do wyjścia poza swoją strefę komfortu, tak aby mogłyby być wykorzystane z pożytkiem. Ważne jest, aby odkryć powtarzające się wzorce zarówno pozytywne, jak i potrzebujące zmiany. Powinny one być poparte konkretnymi przykładami zaczerpniętymi z pracy osoby.
Konieczne jest przedstawienie docenień, aby osoba była w stanie przyjąć rekomendacje do zmiany.
Osoba otrzymująca tego rodzaju informację zwrotną powinna dowiedzieć się, czy w jej zachowaniu lub podejmowaniu decyzji występują powtarzające się wzorce, które warto dalej powtarzać lub które warto powstrzymać, aby nie powodować problemów.
- Informacja zwrotna rozwojowa
Informacje zwrotne odpowiadająca na pytanie: „Nad czym muszę popracować, żeby przejść na następny poziom?”
Osoba otrzymująca ten rodzaj informacji zwrotnej powinna wiedzieć, czego powinna się nauczy i jak mogę się dalej rozwijać.
Szczególnie ważne jest wybranie sposobu na informację zwrotną, gdy mamy do czynienia z doskonaleniem pracy nauczyciela.
Informacja zwrotna korygująca powinna dotyczyć jednego z zauważonych problemów i wskazywać na drogi wyjścia z niego.
Informacja zwrotna o mocnych stronach, ma wskazywać i uświadamiać nauczycielowi jego mocne strony, aby na ich podstawie był w stanie się doskonalić.
Informacja zwrotna budująca samoświadomość powinna uświadamiać nauczycielowi jego mocne i słabe strony, pokazać wzorce istniejące w jego pracy i wskazać drogę poprawy.
Informacja zwrotna rozwojowa wskazuje nauczycielowi drogi jego rozwoju zawodowego w przyszłości.
Inspiracja artykułem Amber Johnson
0 komentarzy