Przyjęło się myśleć, że sprawdzian, to – sprawdzian wiedzy zdobytej indywidulanie przez ucznia. W tym wpisie inne zalety dobrze zaplanowanego sprawdzianu.
- Sprawdzian uczy
Sprawdzian może służyć nie tylko sprawdzeniu wiedzy ucznia, ale może też sprzyjać uczeniu się.
Każdy z nas pamięta ze swego doświadczenia, że na sprawdzianie dużo mógł się nauczyć. Obserwując uczniów też widzimy, że starając się dobrze wykonać zadanie, uczą się. Mobilizacja związana ze sprawdzianem powoduje, że uczniowie sprawniej pracują. Warto ją wykorzystać.
- Sprawdzian uczy wzajemnie
Jeszcze lepiej, gdy sprawdzian jest wykonywany w parze lub w małej grupie. Wtedy uczniowie mogą wzajemnie korzystać ze swojej wiedzy i umiejętności.
Sprawdzian grupowy zmniejsza napięcie i przynosi dodatkowe korzyści.
- Sprawdzian nieoceniany
Uczeniu się służy również nieocenianie, a jedynie kształtująco poprzez informację zwrotną. Wtedy uczniowie mogą (bez przykrych konsekwencji) podejmować wyzwania i ryzykować. W przeciwnym przypadku starają się tylko zadowolić nauczyciela i otrzymać dobry stopień.
- Sprawdzian jako przedstawienie rozumowania
Celem sprawdzianu może być sprawdzenie jak uczeń rozumuje. Wtedy sprawdzian musi być tak skonstruowany, aby ważniejsze było przedstawienie rozumowania niż udzielenie właściwej odpowiedzi.
Powinno się unikać testu wyboru odpowiedzi – TAK/NIE lub wyboru odpowiedzi z kilku propozycji. W przeciwnym wypadku uczeń może zgadywać odpowiedź lub zaznaczać ją losowo. Niestety większość egzaminów (z powodów oszczędnościowych) ma formę testu. Jednak nauczyciel ucząc uczniów i mający na celu użycie sprawdzianu właśnie do nauczania, powinien tak planować sprawdzian, aby uczeń miał szansę wykazać się zrozumieniem tematu.
- Sprawdzian jako informacja dla nauczyciela
Jeśli sprawdzian polega na zaznaczeniu przez ucznia właściwej odpowiedzi, lub podaniu prawidłowego wyniku, to nauczyciel nie ma wyglądu w myślenie ucznia. Nie wie, czy uczeń zgadł lub trafił w odpowiedź, czy naprawdę rozumie problem. Taki sprawdzian może w rezultacie niczego nie sprawdzać, a nauczyciel nie uzyskuje rozpoznania potrzeb ucznia i luk w rozumowaniu ucznia.
Dobrze jest pamiętać, że sprawdzian, może też posłużyć nauczycielowi, jako informacja, jak ma planować dalsze nauczanie, tak że będzie w stanie określić, co powinien powtórzyć z uczniami i co już jest wystarczająco opanowane.
Reasumując: Sprawdzian może uczyć, o ile jest sprawdzaniem myślenia, a nie tylko sprawdzeniem wyniku.