Uczniowie potrzebują czasu na przetwarzanie zdobywanych wiadomości. Aby się czegoś nauczyć, potrzebują to zrozumieć. Z drugiej strony nauczyciele zmagają się z coraz większymi ilościami informacji i treściami do przekazania, a czas jaki mają na nauczanie, nie zwiększa się.
Jednym ze sposobów radzenia sobie z tym problemem jest dzielenie treści na części. W tym wpisie kilka wskazówek dla dzielenia.
- Dzielenie poprzez mnożenie czasu
Sposób polega na pozostawieniu uczniom więcej czasu na myślenie. Może się to wydawać radą w przeciwnym kierunku, jednak przemyślenie zapewnia zapamiętanie i zwiększa możliwość wykorzystania tego, czego się uczeń nauczył w następnej części.
Sprzyja temu technika propagowana w ocenianiu kształtującym, polegająca na dawaniu uczniom czasu na zastanowienie się nad odpowiedzią na zadane pytanie. Jeśli dodatkowo dołączymy technikę rozmowy w parach, to uczniowie mogą przedyskutować ze sobą odpowiedź na pytanie i uczyć się wzajemnie od siebie. A to przyspiesza proces uczenia się.
Uczniom potrzebny jest czas na przetworzenie zdobytych informacji. Bardzo dobrym zwyczajem jest pozostawienie uczniom czasu na sformułowanie własnej refleksji. Czas refleksji to czas głębokiego uczenia się. Jeśli uczeń podda refleksji, to czego się nauczył w poprzedniej części, to będzie bardziej gotowy na część następną.
Przetworzeniu informacji służy wiele czynników, miedzy innymi poszukiwanie odpowiedzi na pytanie kluczowe. Jeśli jest ono naprawdę „kluczowe”, to zachęca uczniów do szukania na nie odpowiedzi. Po każdej części możemy zapytać uczniów, czy już znają odpowiedź na pytanie kluczowe, jeśli nie, to jest to zachęta dla poznania następnej części.
- Dzielenie poprzez sprawdzanie
Testy i sprawdziany są okazją do uczenia się i zapamiętywania, o ile nie są zagrożone oceną.
Po podzieleniu materiału na części warto zrobić krótki sprawdzian, aby uczniowie zauważyli, że się czegoś nauczyli. Jednocześnie dla nauczyciela może to być informacja, czy powinien jeszcze poświęcić czas na minioną część.
Sprawdzian może być w formie napisania podsumowania lub wymyślenia zastosowania wiedzy albo w formie zadania pytania związanego z tematem, które nurtuje ucznia. Najlepiej, gdy jest połączony z ruchem. Ruch działa pobudzająco na myślenie. Sprzyja temu na przykład zorganizowanie sprawdzianu w formie stacji zadaniowych.
Po krótkim teście lub sprawdzianie zarówno uczeń, jak i nauczyciel wiedzą, czy klasa jest gotowa na następną część.
Motywującym działaniem przy sprawdzaniu wiedzy jest ocena koleżeńska, dzięki niej uczeń dowiaduje się, co zrobił dobrze, a co źle i nie jest narażony na karę w postaci oceny.
- Dzielenie na pary
Nauka jest działaniem społecznym – lepiej się uczymy wspólnie. Nauka w parach przyspiesza przetwarzanie. W przeciwieństwie do dyskusji w całej klasie, praca w parach umożliwia wypowiedź każdemu uczniowi, a nie tylko kilku zgłaszającym osobom, dzięki czemu uaktywnia każdego.
- Dzielenie poprzez przywoływanie
Planując podział na części warto odwoływać się w poszczególnych częściach do poprzednich. Wtedy wiedza nowa nabudowuje się na tym, co już zostało przyswojone i jednocześnie następuje powtórzenie.
Części nie powinny stanowić odrębnych całości, mają się zazębiać, aby uczniowie widzieli sens całości.
- Dzielenie poprzez odwoływanie się do celu
Na początku nowego tematu bardzo potrzebne jest ustalenie celu – po co tego uczymy? Cel może być dla całości, a po każdej części możemy zostawić chwilę na refleksję, co jeszcze nam jest potrzebne, aby cel osiągnąć. To zachęca do poznawania następnych części.
Dzielenie treści na kawałki i wykorzystywanie działań związanych z przetwarzaniem wiedzy prowadzi do głębszego zrozumienia i gotowości uczniów na następne części, dzięki czemu nauczanie i uczenie się jest bardziej znaczące i skuteczne – co ma kluczowe znaczenie w epoce natłoku informacji.
Inspiracja artykułem Juliany Ewing
https://www.edutopia.org/article/chunking-content-classroom