Z nową energią w nowym roku szkolnym polecam rozważenie możliwości wspólnego nauczania, czyli prowadzenia lekcji przez dwóch nauczycieli. W tym wpisie przedstawię sześć różnych modeli prowadzenia wspólnego nauczania, wraz z ich zaletami i wadami.
Pisałam już na ten temat: https://oknauczanie.pl/team-teaching-wspolne-nauczanie i https://oknauczanie.pl/nauczyciel-wspomagajacy
Wydaje mi się to bardzo korzystną praktyką nauczania, dlatego polecam. Wypróbować.
Współnauczanie nie jest łatwe do zorganizowania w szkole, gdyż wymaga dostosowania planu lekcji i konieczna jest umiejętność współpracy nauczycieli. Warto jednak spróbować, aby się przekonać, jak ta praktyka jest pomocna.
W tym wpisie przedstawię propozycje Sean Cassel, który wyróżnia sześć modeli współnauczania:
- Jeden nauczyciel naucza, drugi obserwuje: jeden nauczyciel bezpośrednio prowadzi lekcję, podczas gdy drugi obserwuje działania pierwszego pod kątem tego, jak uczniowie się uczą (proponowana w edukacji – obserwacja koleżeńska)
- Jeden nauczyciel naucza, drugi asystuje: Jeden nauczyciel bezpośrednio uczy uczniów, podczas gdy drugi pomaga (w razie potrzeby) poszczególnym uczniom (proponowana współpraca z nauczycielem współorganizującym proces nauczania)
- Nauczanie równoległe: klasa zostaje podzielona na dwie grupy. Każdy z dwójki nauczycieli uczy swoją część klasy, równolegle tego samego tematu, w tym samym czasie.
- Nauczanie stacyjne: Każdy nauczycieli naucza określonej części materiału w różnych grupach,. Uczniowie przechodzą od jednego nauczyciela do drugiego (spotykana praktyka stacji)
- Alternatywne metody nauczania: Jeden nauczyciel uczy większość uczniów, a drugi uczy małą grupę, w zależności od potrzeb.
- Nauczanie zespołowe: Obaj nauczyciele prowadzą lekcję razem w tym samym czasie.
Nauczyciele powinni wybrać ten model, który będzie najlepszy dla nich i dla uczniów.
Sean Cassel w swoim artykule rozważa zalety i wady każdego z modeli.
- Jeden nauczyciel naucza, drugi obserwuje
W tym modelu bardzo ważny jest cel obserwacji. Nauczyciel obserwujący zbiera dane, które mogą być przydatne w określeniu:
- jakie metody dydaktyczne angażują uczniów w naukę,
- którzy uczniowie potrzebują dodatkowej pomocy.
Omówienie obserwacji pomaga w planowaniu następnych lekcji.
Zalety: Celowe zbieranie danych, podpatrywanie dobrych praktyk, wyczerpująca informacja dla nauczyciela prowadzącego lekcję.
Wady: Lekcję prowadzi tylko jeden nauczyciel. Brak omówienia i wspólnego planowania lekcji. Trudność z korzystania z informacji pozyskanych od obserwatora.
- Jeden nauczyciel naucza, drugi asystuje
Ten model określa nauczyciela prowadzącego i określa rolę asystenta, jako pomocnika. Można zmieniać się rolą przy każdej nowej lekcji, wtedy każdy z nauczycieli czuje się równym.
Zalety: Możliwość zajęcia się indywidulanie uczniem, który potrzebuje pomocy. Łatwiejsze identyfikowanie uczniów, którzy potrzebują pomocy. Możliwość indywidualizacji nauczania.
Wady: Trudność w wyborze ucznia do indywidualnej opieki. Zajęcie się przez asystującego nauczyciela, tylko jednym uczniem. Brak wspólnego planowania lekcji.
- Nauczanie równoległe
Model pozwalający zmniejszyć liczbę osób nauczanych przez jednego nauczyciela. Uczniowie mogą uczyć się w mniejszej grupie, co, jak wskazują badania, pomaga uczniom z problemami w nauce. Więcej uczniów ma możliwość zadawania pytań w trakcie lekcji.
Zalety: Model, który sprawdza się w przypadku przekazywania wyjątkowo trudnych treści, ponieważ pozwala każdemu z nauczycieli na zróżnicowanie nauczania. Mniejsze grupy dydaktyczne, więcej czasu dla uczniów na uzupełnienie luk w materiale dydaktycznym, to ułatwienia nauczania. Konieczne wspólne planowanie lekcji, co pozwala na lepszy efekt.
Wady: Trudna organizacja nauczania w jednej sali lekcyjnej. Problem z podziałem klasy na dwie grupy.
- Nauczanie na stacyjne
W nauczaniu stacyjnym może brać udział kilku nauczycieli, Każdy jest odpowiedzialny za nauczenie swojej części. Uczniowie zmieniają stacje i wykonują po kierunkiem nauczyciela zadania. Niektóre stanowiska mogą być bez opieki nauczyciela, przy nich uczniowie uczą się sami. Jeśli ten model obejmuje klika klas, to powinny one mieć daną lekcję zaplanowaną w tym samym czasie.
Zalety: Wykorzystanie mocnych stron każdego z nauczycieli. Mniejsze grupy dydaktyczne. Dowolna liczba uczniów. Konieczność wspólnego planowania lekcji.
Wady: Wymaga więcej czasu na planowanie, i wyczucia czasu na aktywności wykonywane na stacjach. Trudności organizacyjne.
- Alternatywne nauczanie
Ten model stosowany jest przy zróżnicowanej poziomami klasie. Pomaga to małej grupie uczniów przyspieszyć naukę, nadrobić materiał lub uzupełnić luki w zrozumieniu.
Zalety: Możliwość nadrobienia zaległości w nauce, pomóc uczniom, którzy długo byli w szkole nieobecni. Koncentracja na uczniach o podobnych potrzebach.
Wady: Konieczność wspólnego planowania lekcji, aby żadna z grup nic nie traciła. Trudność z organizacją nauki w jednej sali lekcyjnej lub konieczność użycia dwóch sal.
- Nauczanie zespołowe
Ten model to prawdziwy team teaching. Dwóch współpracujących ze sobą nauczycieli, planuje wspólnie lekcje wykorzystując swoje mocne strony
Zalety: Wykorzystanie wzajemne wiedzy i doświadczenia nauczycieli. Uwaga obu nauczycieli skoncentrowana na uczniach. Wzajemna pomoc nauczycieli w czasie lekcji.
Wady: Model wymaga doświadczenia we wspólnej pracy, dokładnego planowania i zdrowych relacji.
Inspiracja artykułem Sean Cassel
https://www.edutopia.org/article/how-choose-co-teaching-model
Team teaching może być wykorzystany w każdej szkole, wymaga organizacji i wsparcia ze strony dyrektora szkoły. Ale jednocześnie może być odpowiedzią na zbyt liczne klasy i specjalne potrzeby uczniów.