Każdy pragnie, aby jego przekaz był jasny, przyjemny i zapadający w pamięć słuchaczy.

Logan Hailey podaje 16 wskazówek, jak należy tłumaczyć, niezależnie, czy mamy do czynienia z osobami dorosłymi, czy z dziećmi. Zgodnie z moim zrozumieniem lekko je zmodyfikowałam i dołożyłam kontekst szkolny.

  1. Zacznij od tego, dlaczego to, co mówisz jest ważne dla słuchaczy
  2. Nauczaj dla dogłębnego zrozumienia
  3. Zanim wyjaśnisz, stwórz obraz mentalny
  4. Umieść najistotniejsze informacje na początku i na końcu przekazu
  5. Ustal, co słuchacze już rozumieją
  6. Podziel materiał na małe części
  7. Użyj powtórzeń
  8. Nie komplikuj
  9. Nie udawaj eksperta
  10. Zapewnij zasoby i dowody
  11. Używaj mnemotechnik
  12. Użyj kreatywne taktyki wyjaśniania (metafory, porównania i analogie)
  13. Użyj opowiadania
  14. Użyj wskazówek wizualnych
  15. Zwróć uwagę na sygnały zamętu w mowie ciała
  16. Zadawaj pytania i bądź gotowa/y jeszcze raz wyjaśniać

Przedstawię tekst w czterech częściach, każda część będzie zawierała 4 wskazówki.

Pierwsza część przedstawia wskazówki od 1 do 4:

  1. Zacznij od tego, dlaczego to, co mówisz jest ważne dla słuchaczy
  2. Nauczaj dla dogłębnego zrozumienia
  3. Zanim wyjaśnisz, stwórz obraz mentalny
  4. Umieść najistotniejsze informacje na początku i na końcu przekazu

1. Zacznij od tego, dlaczego to, co mówisz jest ważne dla słuchaczy. Zacznij od tego, dlaczego słuchacze powinni ciebie słuchać i że będziesz mówił/a ważne dla  nich rzeczy. Potrzebujesz zainteresowanych osób. Warto jednym zdaniem podkreślić wagę zagadnienia, nawet coś obiecać, np. do czego to się może przydać. Dobre wprowadzenie robi również trafny tytuł.

Weźmy np. tytuł wystąpienia Sir Kena Robinsona: Czy szkoły zabijają kreatywność? lub Amy Cuddy: Twoja mowa ciała pokazuje kim jesteś.

Takie tytuły wciągają do słuchania. Nawet w zwyklej rozmowie, czy korespondencji warto zacząć od zachęty, np.: Oto niesamowity materiał, który ci obiecałem pokazać.

W szkole w ocenianiu kształtującym promowane są tak zwane pytania kluczowe, które zachęcają uczniów do poszukiwania odpowiedzi.

  1. Nauczaj dla dogłębnego zrozumienia

Wyjaśnienie abstrakcyjnych lub złożonych pojęć może być trudne. Warto pamiętać, że próba nauczenia kogoś czegoś, czego samemu się głęboko nie rozumie, może być ogromną stratą czasu dla obu stron.

Dlatego samemu należy najpierw dogłębnie zrozumieć, a potem znaleźć sposób na wyjaśnienie innym.

„Jeśli nie możesz tego wyjaśnić po prostu, to nie rozumiesz tego wystarczająco dobrze” — Albert Einstein

Jeśli okaże się w trakcie przemawiania, nie do końca potrafimy odpowiedzieć na wątpliwości słuchaczy, to lepiej jest się do tego przyznać, obiecać, że się dowiemy więcej niż brnąć  w udawanie.

Przekładając to na kontekst szkolny, warto przewidzieć pytania uczniów, a jeśli nie zna się odpowiedzi lepiej obiecać, że się powróci do pytania np. na następnej lekcji. Druga sprawa, to tak zaplanować wprowadzanie nowego tematu, aby wiązał się on z tym, co już uczniowie wiedza i potrafią. Użyteczne mogą być sformułowania: podobnie jak…. lub przeciwnie do….. .

Kilka wskazówek Logan Hailey:

  • Wykorzystaj powiązania nowych koncepcji z mentalnymi obrazami z otoczenia.
  • Zamiast podawać słuchaczom gotowe materiały, zaproponuj im zrobienie ręcznych notatek.
  • Rób strategiczne przerwy, aby pomóc mózgom zresetować się pomiędzy blokami nauki
  • Zanim zaczniesz cokolwiek wyjaśniać, powiedz, o czym będziesz mówił lub zapisz to na papierze lub wyświetl slajd. Używaj w tym przystępnego języka, wyjaśniaj własnymi słowami.
  • W wyjaśnieniach sięgaj do analogii z własnymi doświadczeniami.
  1. Zanim wyjaśnisz, stwórz obraz mentalny

Kiedy musisz coś wyjaśnić, wyobraź sobie obraz w swojej głowie i użyj słów, aby stworzyć ten mentalny obraz w umyśle słuchacza.

Na przykład w  wystąpieniu TED Martina Danoesastro zatytułowanym – Z czego chcesz zrezygnować, aby zmienić sposób, w jaki pracujemy?, mówca poprosił publiczność, aby wyobrazili sobie stado ptaków latających w powietrzu. W ten sposób chciał wyjaśnić, w jaki sposób ludzie mogą podejmować autonomiczne decyzje, a jednocześnie „latać” w synchronizacji z grupą. Ten obraz podkreślał jego punkt widzenia, że ​​organizacje powinny zapewniać zespołom większą autonomię przy dążeniu do tych samych celów.

W szkole jest to szczególnie ważne, gdyż przekazywanie nowych treści bez powiazania ich obrazowo ze znanymi uczniom obrazami, może nie przynieść spodziewanych efektów.

  1. Umieść najistotniejsze informacje na początku i na końcu przekazu

Zauważono, że ludzie są bardziej skłonni do zapamiętania pierwszej i ostatniej rzeczy, którą słyszą w czasie przemówienia. Dlatego powinieneś podkreślić najbardziej zapadające w pamięć punkty na początku i powtarzać je na końcu.

W przypadku uczenia kogoś, jak należy zamykać sklep, może wyglądać to tak:

Początek : Najważniejszą rzeczą do zapamiętania przy zamykaniu sklepu jest naciśnięcie tego głównego włącznika światła i sprawdzenie tych dwóch zamków.

Koniec : Zanim wyjdziesz ze sklepu, zawsze pamiętaj o dwóch „Ś i Z” – światłach i zamkach.

W szkole jest to bardzo użyteczna wskazówka, początkowe informacje koncentrują uczniów na temacie, a końcowe powodują, że uczniowie pamiętają – o czym było.