Popełnienie błędu powinno być wykorzystywane do uczenia się, a nie krytykowane i oceniane. Podejście krytyczne do błędu zaczyna się już we wczesnym dzieciństwie. Błąd jest postrzegany jako brak rozumienia i zdolności. Jeśli nawet nauczyciel nie karze za popełnienie błędu, to robią to rówieśnicy i jest to upokarzające.
Podstawą jest podejście do błędu, jako szansy na rozwój. Jeśli uczniowie dzięki przekazanej im informacji zwrotnej mogą poprawić błąd, to mogą na niego spojrzeć, jako na drogę do osiągania sukcesu. Jednocześnie warto zadbać o to, aby popełnienie go uczyło, jak go uniknąć w przyszłości.
Kilka wskazówek jak pracować z błędem w szkole.
- Doceniać rolę błędu
Jeśli uczniowie pokonają jakieś wyzwanie, warto im przypomnieć drogę, którą pokonali. Pokazać im, że dzięki wysiłkowi i praktyce, w której popełniali błędy, osiągnęli sukces. Na przykład nauczyciel może powiedzieć: Pamiętacie, jak zaczynaliśmy mnożyć liczby i popełnialiście błędy, a teraz idzie wam to już bardzo dobrze; Przypomnijcie sobie czas, gdy mieliście trudności z graniem podstawowych akordów na gitarze, a teraz nabraliście wprawy; Czy pamiętasz, jak na początku trudno było ci zmieścić litery w liniach, a teraz nie masz z tym problemu.
- Każdy popełnia błędy
Można podawać uczniom przykłady osób, które podejmowały próby, popełniały błędy i w końcu znajdywały rozwiązania i osiągały sukces. Mogą to być osoby znane lub te które żyją w okolicy. Warto zapytać uczniów o osoby, które odniosły sukces i zastanowić się z nimi, jak wyglądała ich droga do niego.
- Wybór
Warto zadawać uczniom pytania, które mają więcej niż jedną poprawną odpowiedź. Wybór zwiększa świadomość, pobudza do myślenia i rozwija wytrwałość. Sprzyja temu również wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź, aby pytany mógł się zastanowić, a nie tylko zgadywał odpowiedź.
Warto polecać uczniom uzasadnienie przez nich ich odpowiedzi, a nie tylko oczekiwać prawidłowej.
- Klasowe dyskusje
Reakcję na popełnianie błędów osłabia praca w parach i grupach, wtedy odpowiedzialność jest dzielona na członków grupy i porażka nie jest odbierana osobiście.
Warto tez rozmawiać z uczniami na temat rodzajów popełnionych błędów i jak ich unikać w przyszłości.
- Szukanie błędu
Dobrym sposobem może być przedstawianie uczniom pracy zawierającej błąd i polecenie znalezienia w rozumowaniu błędu. Może to być praca wykonana przez nauczyciela lub specjalnie przez niego przygotowana.
Korzystne jest mówienie uczniom własnej historii popełnienia błędu i pokonania trudności oraz proszenie ich o opowiedzenie ich własnych doświadczeń z błędem. Warto zastanowić się – czego mnie to doświadczenie nauczyło?
Można podać uczniom przykłady i zapytać ich, jakie mogą być konsekwencje.
- Piszesz wpis w mediach bez uwzględnienia wszystkich możliwych skutków
- Oceniasz pochopnie poznanego człowieka na podstawie wyglądu.
- Rozpoczynasz wykonywanie zadania przed przeczytaniem dokładnie instrukcji.
- Spieszysz się z czytaniem i nie pamiętasz, co przeczytałeś
- Wybierasz pierwszą odpowiedź z przedstawionych możliwości, bez sprawdzania innych opcji.
- Podziękowanie za błąd
Podstawowe pytanie – co mi dał błąd?
Uczniowie powinni wiedzieć, że błędy uczą. Dzięki informacji zwrotnej można uniknąć popełnienia błędu w przyszłości. Zatem błąd jest dla ucznia szansą.
Inspiracja artykułem Judy Willis
https://www.edutopia.org/article/power-learning-mistakes