Motywacja, zaangażowanie i zainteresowanie – trzy różne pojęcia. W artykule – jak pracować z uczniami na ich rzecz.
Badanie Gallupa z 2018 r. wykazało, że wraz z wiekiem uczniowie stają się mniej zaangażowani w naukę. Te badanie pokazują kilka alarmujących wyników: w piątej klasie większość (74%) uczniów deklaruje wysoki poziom zaangażowania w działania szkoły. Jednak dwa lata później takiego zdania jest tylko połowa uczniów, a w liceum liczba ta spada do około jednej trzeciej. Jest to palący problem dla nauczycieli i rodzin uczniów. Około połowa rodziców (45%), 77% procent administratorów i dyrektorów szkół i 81% nauczycieli stwierdziło, że utrzymanie zaangażowania uczniów było trudne podczas nauki zdalnej. Ponadto 94% nauczycieli uważa zaangażowanie uczniów za najważniejszy wskaźnik, na który należy zwrócić uwagę przy określaniu sukcesów uczniów.
Mówiąc o zaangażowaniu często mylimy je z motywacją. Motywacja jest siłą napędową, która powoduje, że uczeń się angażuje i podejmuje działania. Zaangażowanie to obserwowalne zachowanie lub dowód tej motywacji. Motywacja jest niezbędna do zaangażowania, ale udane zaangażowanie może również pomóc uczniom poczuć motywację w przyszłości.
Według badań przeprowadzonych przez Ryana i Deci, są to trzy elementy ułatwiające motywację, trzy potrzeby człowieka uczącego się:
- Autonomia – poczucie inicjatywy i odpowiedzialności za własne działania.
- Kompetencja – odczuwanie mistrzostwa i poczucie, że przy wysiłku można odnieść sukces i rozwijać się.
- Pokrewieństwo – odczuwanie troski i szacunku, co skutkuje poczuciem przynależności i więzi.
Nie można też mylić zaangażowania z zainteresowaniem i rozrywką. W badaniu przeprowadzonym przez EdWeek badacze odkryli, że wysiłki nauczycieli, aby zainteresować uczniów nie zawsze działają. Na przykład wielu nauczycieli uważa, że gry komputerowe powodują zainteresowanie uczniów, a tylko 27% uczniów stwierdza, że one angażują ich w naukę.
Co zatem wpływa na zaangażowanie? Instytut Gallupa odkrył, że uczniowie, którzy zdecydowanie zgadzali się z poniższymi dwoma stwierdzeniami, 30 razy częściej zgłaszali wysoki poziom zaangażowania w działania szkolne:
- Moja szkoła wzmacnia mocne strony każdego ucznia.
- Mam co najmniej jednego nauczyciela, który sprawia, że jestem podekscytowany przyszłością.
Innymi słowy, zaangażowani uczniowie uznają, że mają docenienie i wsparcie troskliwych dorosłych, którzy współpracują z nimi w procesie uczenia się.
Kontrolowanie uczniów zmniejsza autonomię i motywację oraz zwiększa frustrację uczniów. Kontrolowani uczniowie unikają wyzwań, ponieważ boją się porażki. Uczą się dla nagrody lub dla uniknięcia kary lub wstydu spowodowanego popełnieniem błędu. Nauczyciel, który kontroluje uczniów używa sformułowań typu: „powinieneś” lub „musicie”. Wtedy uczniowie czują presję, by zachowywać się odpowiednio i osiągać sukcesy.
Warunki w których zaspokojone są potrzeby uczniów, czyli autonomia, kompetencje i pokrewieństwo, pomagają uczniom utrzymać motywację i zwiększać ich zaangażowanie w zajęcia szkolne.
Co charakteryzujące klasy dbające o takie warunki?
Wsparcie: Nauczyciele wspierają autonomię, poprzez słuchanie i rozumienie punktu widzenia uczniów oraz poprzez dostosowywania nauczania do potrzeb uczniów.
Nauczyciele skupiają się nad pomocą uczniom w przekroczeniu luki pomiędzy tym gdzie są, a gdzie powinni być.
Osobiste podejście
Uczniowie mają możliwość samodzielnego działania i wyboru. Nauczyciel dba o powiązanie nowej wiedzy z tym, co już uczniowie wiedza i potrafią. Rozpoznaje indywidualne talenty uczniów i ich zainteresowania oraz przekazuje im zindywidualizowaną informację zwrotną. Dzięki informacji zwrotnej uczniowie są motywowani poprzez obserwację własnych postępów. Nauczyciele pomagają uczniom stworzyć ich własny plan rozwoju i pomagają im wykorzystać go jako listę kontrolną, do monitorowania przez uczniów ich własnego rozwoju. Do tego konieczne są jasno określone oczekiwania, czyli cele i kryteria sukcesu.
Takie postepowanie wpływa też na budowanie relacji z uczniami i na poczucie ich więzi z klasą.
Współpraca: Nauczyciele traktują uczniów jako partnerów w ich doświadczeniach edukacyjnych i okazują, przekazują im odpowiedzialność za wykonywane zadania. Nauczyciele zachęcają uczniów do dokonywania wyborów i brania odpowiedzialności za własną naukę, uczniowie widzą cel i sens w działaniach szkolnych. Pomocne jest stosowanie samooceny. Uczniowie wtedy postrzegają błędy jako sygnał, że muszą zastanowić się nad przyczynami ich popełniania i opracowują strategię na przyszłość. Wykorzystują popełnione błędy do własnego rozwoju.
Jeśli nauczyciele wkładają wysiłek w tworzenie środowiska szkolnego, opartego o autonomię, kompetencje i przynależność to uczniowie widzą własny rozwój, co motywuje ich do dalszej nauki.
Inspiracja artykułem Nina Parrish
https://www.edutopia.org/article/to-increase-student-engagement-focus-on-motivation