W tym wpisie sześć wskazówek – jak uczynić klasę szkolną miejscem, gdzie każdy uczeń czuje się doceniony i jego potrzeby akademickie, społeczne i emocjonalne są zaspokojone. Każdy uczeń uczy się w swoim tempie i w każdej klasie możemy mieć uczniów p specjalnych potrzebach, choć może bez diagnozy. Dlatego ważne jest zapewnienie każdemu uczniowi możliwości osiągnięcia sukcesu. Idea ta zwiera w sobie przekonanie, że dla każdego ucznia inny jest wymiar sukcesu i sposób jego osiągania.
- Pomoce naukowe
Zadaniem nauczyciela jest znalezienie odpowiedniego narzędzia dla indywidualnego ucznia.
- Przede wszystkim można użyć różnych pomocy naukowych, które pomogą uczniowi w zrozumieniu. Na przykład: liczydła ułatwiające dodawanie i odejmowanie, różnego rodzaju pomoce w postaci kostek, monet, kartoniki z okienkami do czytania itp. Takie „realne” pomoce pomagają uczniom w zrozumieniu zagadnienia i rozwiązaniu problemu.
- Bardzo pomocne mogą być listy kontrolne, dzięki nim uczeń może kontrolować wykonywanie zadania.
- Przy zadaniu pytania może dla niektórych uczniów być pomocne – podanie początku zdania, tak aby uczeń mógł je samodzielnie dokończyć. Na przykład, odpowiadając na pytanie „Jak się czuje bohater opowieści?”, można poprosić ucznia, aby dokończył zdanie: „Postać w tej historii czuje się _____”.
- Modelowanie
Wielu uczniów stresuje się przy wykonywaniu polecenia do tego stopnia, że nie może go wykonać. Nauczyciel może zamodelować sposób, jak sobie z tą frustracją poradzić. Po wykonaniu trudnego zadania może na głos powiedzieć; „To było trudne zadanie, jak mogę sobie pomóc? Już wiem, mogą wziąć 10 głębokich oddechów”.
- Nauka na poziomach
Kiedy uczniowie mają możliwość bardziej zindywidualizowanego nauczania w małych grupach, wzmacnia to ich przekonanie, że wszyscy uczniowie zasługują na wsparcie i uznanie ze strony nauczyciela.
Kilka przykładów:
- Uczniowie w małych grupach czytają po kolei części tekstu. Wspiera to proces czytania ze zrozumieniem.
- Wspólne ustalanie w grupie strategii na rozwiązanie problemu.
- Zapewnienie pomocy każdej grupie, gdy będzie tego potrzebowała.
- Wspólne w grupie poznawanie kluczowych pojęć związanych z tematem.
- Przygotowanie dla grupy, która uporała się z zadaniem wcześniej przed innymi grupami, dodatkowego intersującego polecenia.
- Świętowanie
Świętowania jest za mało w polskich szkołach, nauczyciele często uważają, że nie ma powodu dla świętowania czegoś, co jest wykonaniem obowiązku.
Nauczyciele powinni świętować sukcesy uczniów, bez względu na to, jakie są, czy duże czy małe. Uczenie powinno być konsekwentnie doceniane w klasie. Świętowanie może odbywać się podczas lekcji, gdy nauczyciel docenia prace uczniów, a może też odbywać się poprzez wysłanie do domu uczniów podziękowania lub uroczystej demonstracji wykonanej pracy. Ważne, aby uczniowie widzieli, że ich wysiłki są dostrzegane i ważne dla nauczyciela.
- Emocje
Uczniami targają różne emocje. Nie są one zwykle pożądane przez nauczyciela.
- Jednym ze sposobów na odstresowanie jest zorganizowanie kącika emocji, w którym znajdują się przedmioty pomagające w pokonaniu stresu, takie jak np.: piłki do ściskania, poduszki antystresowe, karty z ćwiczeniami jogi i oddychania, kredki do malowania itp. W wielu artykułach USA, można przeczytać, że takie kąciki stają się coraz bardziej popularne.
- Pomaga rozwój umiejętności społecznych, ponieważ dzięki niemu uczniowie uczą komunikowania się i współpracy z kolegami z klasy.
- Nauczyciel może pomóc uczniom rozpoznawać własne emocje i mówić o nich. Kiedy dzieci rozumieją swoje emocje i to, kim są, lepiej pracują i nawiązują kontakt z otaczającymi je osobami. Można to osiągnąć poprzez łączenie emocji z obrazami, występami teatralnymi, a następnie po rozpoznaniu emocji – uczenie się radzenia sobie z nimi.
- Zainteresowanie i mocne strony ucznia
- Bazowanie na mocnych stronach jest najlepszym sposobem na skuteczne nauczanie, gdyż buduje pewność siebie ucznia. Zadaniem nauczyciela jest rozpoznanie mocnych stron ucznia i wykorzystanie ich w procesie nauczania. Jeśli uczeń ma np. zdolności plastyczne, to można mu zaproponować zilustrowanie własnego opowiadania.
- Nauczyciele mogą tworzyć doświadczenia edukacyjne, które podkreślają zainteresowania uczniów, zwiększając zaangażowanie. Na przykład nauczyciele mogą opracowywać projekty skupione wokół zainteresowań uczniów i pozwolić im samodzielnie wybrać ten, który jest dla nich inserujący.
- To, co interesuje uczniów, najczęściej jest związane z realnym życiem poza szkołą. Na przykład, jeśli uczniowie interesują się inżynierią, mogą zaprojektować i stworzyć zabawkę, pełniąc rolę inżyniera zabawek.
- Owocne jest dawanie uczniom wyboru, dzięki niemu uczniowie mogą pokazać swoje mocne strony i bardziej się zaangażować.
Korzystałam z artykułu Caitlin Foley
Moim zdaniem pomocne może być wykorzystanie teorii samostanowienia, czyli zapewnienie uczniom trzech podstawowych potrzeb: autonomii, kompetencji i więzi. Powyższych sześć wskazówek dotyczy też realizacji tych potrzeb.
Autonomia jest realizowana poprzez umożliwienie uczniom wyboru i samodzielnej (nie samotnej) pracy. Poczuciu kompetencji służy świętowanie i docenianie, a więzi wszelkie społeczne działania w klasie.