Słuchanie to umiejętność jak każda inna — można ją poprawić poprzez praktykę. Wzajemne słuchanie się jest potrzebne przy wspólnej pracy uczniów w klasie. Bez niego nie jest możliwa czwarta strategia oceniania kształtującego – Umożliwianie uczniom, by korzystali wzajemnie ze swojej wiedzy i umiejętności.
Pytasz uczniów, czy zrozumieli, machają przytakująco głowami. Ale czy na pewno? Po chwili pada pytanie o jedno z zagadnień przed chwilą wyjaśnianych. Takie sytuacje są częste podczas lekcji. Niezależnie, jak staralibyśmy się wytłumaczyć, niektórzy uczniowie nie zrozumieją lub nie usłyszą. Słuchanie jest trudne. Trzeba się go nauczyć, tak aby słuchać ze zrozumieniem.
Słuchanie można podzielić na dwie kategorie: słuchanie bierne i słuchanie aktywne.
Słuchanie bierne to słyszenie czegoś bez reagowania na to. Może to wyglądać, jak słuchanie muzyki. Często jest połączone z inną czynnością (np. wysyłaniem SMSów). Nie oznacza to, że uczniowie nie słuchają, słuchają ale nieaktywnie. Ich pełna uwaga nie jest skierowana na to, co słyszą. W rezultacie zapamiętują znacznie mniej.
Aktywne słuchanie obejmuje słuchanie i reagowanie. Słuchający pokazuje, że zrozumiał, może to wyrażać to niewerbalnie – gestami, mimiką itp. lub przez potwierdzenie słowne lub zadawanie pytań.
Ostatecznie celem słuchania jest uzyskanie zrozumienia. Słuchanie, aby zrozumieć to praktyka, która wymaga zaangażowania i skupienia, które trudno u uczniów uzyskać.
Uczniowie nie przychodzą do szkoły z umiejętnością skutecznego słuchania. Musimy uzupełnić tę umiejętność.
Pięć strategii uczenia umiejętności słuchania
1. Trzy wnioski.
Mówiący co 5 minut zatrzymuje się i prosi o trzy wnioski, spostrzeżenia lub informacje na temat tego, o czym mówił. Prezenter przyzwyczaja publiczność, że nie idzie dalej, jeśli nie usłyszy trzech komentarzy ze strony słuchających.
2. Zapisywanie
Badania sugerują, że kiedy coś zapisujesz , masz tendencję do lepszego zapamiętywania. W klasie może się okazać, że uczniowie mają trudności z podążaniem za wskazówkami dotyczącymi zadań, projektów i działań. Dlatego nauczyciel prosi uczniów, aby zapisywali wskazówki na bieżąco. Mogą to zrobić pisząc notatkę, lub w punktach lub rysunkiem.
3. Waga zrozumienia
Nauczyciel co pewien czas prosi uczniów, aby określili stopień zrozumienia tego, czego słuchali w skali od 1 do 10 (10 wszystko świetnie rozumiem). Uczniowie dokonują samooceny wskazując odpowiedni numer.
4. Czego nie rozumiesz?
To pytanie jest znacznie lepsze od pytania – „Czy rozumiesz?”. „Czego nie rozumiesz?” – zachęca uczniów do myślenia i odpowiadania. Alternatywne pytanie może brzmieć: „Co w tym nie gra?”.
5. Zegar
Ta strategia uczy słuchania siebie nawzajem. Potrzebny jest czasomierz nastawiony na określony czas. Najpierw mówi jedna osoba, a potem druga. Chodzi o to, aby uczniowie wysłuchali wzajemnie swoich pomysłów i nie przerywali osobie mówiącej. Uczniowie mogą następnie omówić pomysły w grupie. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel może zadać pytanie: Jakie pomysły mieli członkowie grupy?
Inspiracja artykułem Daniela Vollratha
https://www.edutopia.org/article/5-strategies-improve-students-listening-skills