Jima Knighta autor artykułu z którego korzystam przejrzał ponad 50 książek na temat zadawania pytań. Doszedł do wniosku, że zadawanie dobrych pytań jest ważną umiejętnością. Życie toczy się w rozmowach, a kiedy zadajemy lepsze pytania, prowadzimy lepsze rozmowy. Knighta wyszczególnił cztery cechy dobrych pytań: wzmocnienie, autentyczność, szacunek i zaproszenie.

Wzmocnienie. Dobre pytania są skupione na osobie, która ma na nie odpowiedzieć, a nie na osobie, która je zadaje. Mają na celu pozyskanie opinii osoby, a nie uzyskanie odpowiedzi, której zadający się spodziewa. Dobre pytania sygnalizują, że zadający pytanie wie, że pytany ma coś ważnego do powiedzenia i chce to usłyszeć. Dobre pytanie dopuszcza kontrowersyjną odpowiedź.

Jeśli nauczyciel zadaje dobre pytanie uczniom, to powinien liczyć się z błędnymi odpowiedziami i z wyrażaniem przez nich opinii, które będą wysłuchane i wzięte pod uwagę.

Autentyczność. Dobre pytania to prawdziwe pytania, na które pytający nie ma jeszcze ustalonej odpowiedzi. Zadając prawdziwe pytanie, powinniśmy być ciekawi odpowiedzi, a nie tylko sprawdzać, czy odpowiadający zna odpowiedź, którą chcielibyśmy usłyszeć. Prostą zasadą uczynienia pytań bardziej autentycznymi jest unikanie zadawania pytań, które zawierają sugestię odpowiedzi. Na przykład pytanie skierowane do nauczyciela: „Nie sądzisz, że uczniowie byliby bardziej zaangażowani, gdybyś zadawał więcej pytań otwartych?”, właściwie nie jest dobrym pytaniem, to jest raczej udzielenie rady.

Dobre pytanie zadawane przez nauczyciela uczniom nie powinno sprawdzać wiedzy ucznia. Powinno pobudzać do dyskusji nad odpowiedzią.

Szacunek. Dobre pytania wyrażają szacunek do osoby i jej poglądów. Autor artykułu przytacza jedno z pytań eksperta ds. coachingu, Michaela Bungaya Staniera: „Wyobrażam sobie, że dużo o tym myślałeś. Jak radziłeś sobie z takimi problemami w przeszłości?”. To pytanie pokazuje, że zadający pytanie wie, że rozmówca ma dobre pomysły i wartościowe myśli, i chce je usłyszeć.

Przeciwieństwem dobrego pytania jest pytanie z intencja krytyki, na przykład; „Dlaczego zadałeś zadanie z niejasną instrukcją?”

ZaproszeniePytania zapraszające – zachęcają pytanego do głębszego myślenia lub do generowania pomysłów. Na przykład: „Co sprawia, że ​​jesteś do tego przekonany?”; „Jakie małe kroki możesz wykonać, aby zbliżyć się do celu?”; „Jak będziesz się czuł, gdy ….?”.

Takie pytania zadawane przez nauczyciela uczniom, zachęcają ich do samodzielnego myślenia

Warto analizować pytanie, które zadajemy zarówno współpracownikom, jak i uczniom i mieć opracowane te, które generują bogate odpowiedzi.

Na koniec kilka ulubionych pytań Jima Knighta (w wolnym tłumaczeniu):

  • Prawdopodobnie dużo myślałeś na ten temat. Jak sadzisz, co powinieneś zrobić?
  • Jak myślisz, jakie sprawy powinniśmy dziś omówić?
  • Co sądzisz na dany temat?
  • Jeśli wszystko szłoby świetnie, to jak wyglądałaby twoim zdaniem sytuacja?
  • Która z opinii jest dla ciebie najodpowiedniejsza?
  • Jaka decyzja twoim zdaniem warto podjąć?
  • Jakiej rady udzieliłbyś komuś w takiej sytuacji?