Tych 6 sposobów na angażowanie uczniów to: partnerstwo, pobudzanie energii, zadawanie pytań, ruch fizyczny, zachęcanie do wypowiadanie się i dawanie wyboru.
AKTYWOWANIE – 3 sposoby aktywowania zaangażowania uczniów
Badania, ale również doświadczenie każdego nauczyciela pokazują silną korelację między zaangażowaniem uczniów a ich osiągnięciami na różnych poziomach nauczania i w wielu dyscyplinach. John Hattie w swojej książce: Visible Learning Meta-Study pisze: Żadna reforma szkoły nie zakończy się sukcesem, dopóki najpierw nie zmierzymy się z problemem zaangażowania uczniów i nie rozwiążemy go.
Nauczyciele często skarżą się na brak zaangażowania uczniów w naukę i pytają, jak można je pobudzić.
Warto zastanowić się, co angażuje uczniów, a co nie i co zależy od nauczyciela, a co jest poza jego wpływem. A następnie, co nauczyciel może zrobić w tej sprawie?
John Hattie w swoich pracach analizuje jak pewne strategie nauczania wpływają na zaangażowanie uczniów i w konsekwencji na wyniki nauczania.
Jorge Valenzueli w artykule z którego korzystam sugeruje zastosowanie trzech sposobów.
- Budowanie partnerstwa pomiędzy nauczycielem i uczniami.
Chodzi o to, aby uczniowie tworzyli wspólnie z nauczycielem jedną drużynę.
Przede wszystkim ważne jest, aby uczniowie wiedzieli czego i po co będę się uczyć i aby nauczyciel zasięgał ich opinii. Warto poświęcić temu kilka minut lekcji, poznać opnie uczniów. Nie ma obowiązku się do nich stosować, ale warto pokazać, że bierze się je pod uwagę. Pytania do uczniów mogą dotyczyć tego, czego na dany temat uczniowie chcieliby się dowiedzieć, oraz jak najlepiej ich zdaniem tego się nauczyć.
- Pobudzanie energii
Jeśli nauczyciel zauważa, że energia spada, może spróbować ją pobudzić. Dla mnie najlepszym sposobem jest zadanie uczniom nieoczywistego pytania, poproszenie ich o zanotowanie odpowiedzi na kartce i przyklejeni jej na spodzie ławki. Na koniec lekcji każdy uczeń może sprawdzić, czy jego odpowiedź była prawidłowa.
Inny sposób to ruch. Poproszenie uczniów o powstanie z miejsc i wykonanie jakiegoś ćwiczenia. Sprawdza się cykliczne zmiana osoby, która proponuje ćwiczenie. Zwykle zajmuje to tylko 3–4 minuty.
Dobrze, gdy nauczyciel wyjaśni uczniom, że wykonują ćwiczenia, aby pobudzić swoją energie.
- Angażowanie poprzez pytania i odpowiedzi.
Warto mieć opracowane pytania z kafeterią odpowiedzi i prosić uczniów, aby zdecydowali, która z odpowiedzi ich zdaniem jest dobra. Proponowane odpowiedzi do wyboru zapewniają uczniom więcej bezpieczeństwa niż pytanie wprost o odpowiedź. Warto prosić uczniów o zastanowienie się nad odpowiedzią w parach.
Najlepiej, gdy pytania związane są z tematem lekcji, ale mogą to być też inne osobiste pytania (bez kafeterii odpowiedzi) np.:
- Jaka jest Twoja ulubiona książka i dlaczego?
- Opisz cechy osoby, którą naprawdę podziwiasz.
- Porozmawiaj o przedmiocie, który jest dla Ciebie wyjątkowy. Co czyni go tak wyjątkowym?
- Jak spędzasz swój wolny czas?
- Jaki jest Twój ulubiony przedmiot szkolny i dlaczego stał się Twoim ulubionym?
- Jak najlepiej przygotowujesz się do sprawdzianu?
Sprawdza się zebranie odpowiedzi i sprawdzenie, które z nich miały największą popularność. To pokazuje uczniom, że razem się uczą i maja wiele wspólnego.
UTRZYMANIE – 3 sposoby na utrzymanie zaangażowania uczniów
W tej części korzystam z artykułu Sarah Wysocki
Dzieciom w wieku szkolnym i nastolatkom może być trudno skupić się na zadaniu przez całą lekcję, a nauczyciele mogą wykorzystać te 3 pomysły, aby pomóc im się skoncentrować.
- Nauczyciel mniej mówi.
Jednym z najłatwiejszych sposobów utrzymania zaangażowania uczniów jest upewnienie wszystkich uczniów, że to oni wykonują pracę, a nie została im ona narzucona. Dlatego tak ważne jest, aby uczniowie samodzielnie dochodzili do rozwiązania, a nie wykonywali tylko instrukcje. Dla nauczyciela oznacza to oddanie głosu uczniom i samemu mniej mówienie.
Na wielu zajęciach głos nauczyciela dominuje, ale na wielu najlepszych zajęciach to uczniowie mają głos.
Trzeba pamiętać, że gdy się samemu mówi, to się nie zasypia, człowiek się budzi.
Nauczyciel może ustawiać sobie czas na, aby wiedział, czy mówi długo.
Warto polecać uczniom rozmowy w parach, to też jest pobudzające.
- Ruch
Siedząc długo w ławkach uczniowie czują się znużeni. Spróbujmy siedzieć w ławce przez 7 lekcji i ruszać się tylko podczas przerw – bardzo nużące.
Wszelki ruch jest bardzo pożądany, może to być coś związanego z lekcją np. odegranie scenki, a może też być polecenie wykonania ćwiczenia ruchowego.
- Wybór
Wybór niezwykle pobudza. Oferowanie wyboru to skuteczny sposób na zwiększenie zaangażowania. Wybór może dotyczyć rodzaju prezentacji tego, czego uczeń się nauczył, ale też sposobu uczenia się, pracy indywidualnej lub w grupach, kolejności wykonywania zadań, pracy domowej itd. Wybór zapewnia uczniów o podmiotowym ich traktowaniu.
Kiedy spotykamy uczniów w miejscu, gdzie się znajdują i zlecamy im pokazanie nam, co wiedzą, rezultaty są znacznie lepsze.
Szanowna Pani,
bardzo dziękuję za kolejne artykuły. Według mojej intuicji to jest kierunek nauczania, który pociąga uczniów lecz spotykam wiele stoperów wśród nauczycieli… Pani artykuły są inspirujące.
Bardzo dziękuję. Cieszę się, że są pomocne. Okazuje się, że podobnie myślimy też za oceanem.
D