Sprawdzanie wiedzy może odbywać się w różny sposób, najczęściej jest to klasówka lub test, ale może to również być napisanie eseju, przedstawienie prezentacji lub wykonanie projektu. Najlepiej, gdy na sprawdzianie uczeń może pokazać swój proces myślenia, a nie tylko zakreśla właściwe odpowiedzi. Szczególnie jest w tym kontekście trudne sprawdzanie nabytych przez uczniów umiejętności. Dla nich właściwe są polecenia polegające na prezentacji własnej pracy przez ucznia.
Kluczowe jest podanie uczniom kryteriów sukcesu, wtedy mogą dążyć do spełnienia oczekiwań. Kryteria powinny być jasne i zrozumiałe dla uczniów.
Przy planowaniu sprawdzania wiedzy trzeba się zastanowić, czy zadanie polecane do wykonania uczniom, jest zgodne z tym, co ma zmierzyć. Wbrew pozorom nie jest to wcale proste, szczególnie, gdy sprawdzian jest organizowany po obszerniejszym temacie. Wtedy trzeba wybrać zadania, które sprawdzają tylko część tematu. Ten wybór musi z konieczności dotyczyć tylko najważniejszych aspektów tematu.
Pojawia się wiele głosów, aby robić mniej sprawdzianów. Mnie się wydaje, że sprawdziany są korzystne dla nauki uczniów, ale przeprowadzane w innym celu niż tylko ocenienie efektu.
Po pierwsze uczniowie uczą się podczas sprawdzianu, skupiają się, bardziej niż na zwykłej lekcji, na myśleniu. Po drugie, ocena kształtująca sprawdzianu, daje uczniom niezbędną informację o tym, jakie postępy robią, taka informacja jest konieczna, aby uczeń mógł być samosterowny (piąta strategia oceniania kształtującego). Ciekawym pomysłem jest przeprowadzenie sprawdzianu w parach. Nauczyciele obawiają się tego pomysłu, gdyż sądzą, z sprawdzian może wykonać wtedy tylko jeden uczeń z pary. Jeśli jednak nie oceniamy sprawdzianu stopniami, to uczniowie włączają się w jego wykonanie i uczą się od siebie wzajemnie (czwarta strategia oceniania kształtującego).
Innym dobrym pomysłem jest dawanie uczniom zadań do wyboru. Uczeń staje się bardziej odpowiedzialny, gdyż sam podejmuje decyzje. Oprócz tego zapoznaje się z szerszym wachlarzem zadań, a nauczyciel widząc wybór uczniów otrzymuje informację, co jest dla uczniów łatwe, a co trudne i może wykorzystać tę informację do planowania nauczania (druga strategia oceniania kształtującego).
Sposobem na ocenianie preferowany w edukacji USA to ocenianie zgodnie ze standardami, które polega na przedstawieniu uczniom przed sprawdzianem, a potem ocenianie przy pomocy tabel. O tabelach we wpisie: https://oknauczanie.pl/praktyczne-wskazowki-do-tworzenia-tabel-oceniania.
Wskazówki dla sprawdzianu kształtującego:
- Podaj uczniów dokładne i zrozumiałe dla nich kryteria sukcesu.
- Skonstruuj zadania do wykonania tak, aby ich wykonanie prezentowało myślenie ucznia.
- Stosuj pracę w parach i wybór.
- Zastanów się, jaka informacja zwrotna do sprawdzianu może pomoc uczniowi w uczeniu się.
Polecam artykuł: https://forefront.education/quality-assessment-tasks/