Umiejętności uczenia się są podstawą efektywnego procesu uczenia. Mimo, że mówi się o tym dużo w szkole, to nie ćwiczy się wprost tych umiejętności. We wpisie przedstawiam (korzystając z artykułu Mike Delmont) 5 praktyk aktywnego uczenia się. Są one proste i do zastosowania na każdym poziomie uczenia się.
Wiele osób myśli o nauce jako o zwykłym czytaniu notatek i zapamiętywaniu, co jest formą pasywną i skutkuje minimalnym nauką. Aktywne uczenie się obejmuje wyszukiwanie, syntezę i analizę materiału. Ponieważ trwa ono dłużej, to uczniowie często niechętnie z niego korzystają. Badania wykazały jednak, że techniki aktywnego uczenia się skutkują większym zapamiętywaniem.
- Nauczanie innych
Kiedy uczniowie uczą innych, korzystają z informacji przechowywanych w pamięci i często muszą wymyślić nowe sposoby wyjaśnienia zagadnień. Pomaga to uczniom dowiedzieć się, co już dobrze opanowali, a czego jeszcze nie wiedzą. Prawdziwe jest powiedzenie: Najlepiej się uczysz nauczając innych.
Praktyka: Jak najwięcej pracy w grupach, wzajemnego nauczania, tłumaczenia przez rówieśników, pomagania sobie wzajemnie w nauce. Czyli stosowanie IV strategii oceniania kształtującego: Umożliwianie uczniom, by korzystali wzajemnie ze swojej wiedzy i umiejętności.
- Powracanie do treści już poznanych
Jeśli uczniowie odzyskują informacje ze swojej pamięci, to one się utrwalają.
Praktyka: Stosowanie fiszek, krótkich testów powtórzeniowych, nawiązywanie do tego, co już było, rysowanie, mapy myśli, notatki i wszelkie podsumowania.
Wiąże się to z I strategią oceniania kształtującego: Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. Której bardzo ważną częścią jest podsumowanie i refleksja.
W dalszej części pracy z notatkami można zorganizować wykład jednego z uczniów, w czasie którego pozostali uzupełniają swoje notatki i dają do podsumowania dodatkowe wskazówki.
Bardzo pomocne może być korzystanie z OK zeszytu, w którym uczniowie zapisują refleksje i informacje warte zapamiętania.
- Tworzenie własnego podręcznika
Uczniowie w trakcie nauki zapisują informacje, ważne treści i swoje refleksje. Mogą do nich sięgać w każdej chwili.
Praktyka: Prowadzenie OK zeszytu, który jest właśnie rodzajem tworzenia własnego podręcznika.
Ważne jest, aby podręcznik był ucznia, a nie miejscem, gdzie uczeń zapisuje to co nauczyciel dyktuje. To uczeń dokonuje wyboru, co zamieścić w OK zeszycie.
- Mapy myśli
Są to graficzne reprezentacje powiązań i relacji między koncepcjami. Uczeń robiący notatki w formie mapy myśli musi zastanowić się i wybrać podstawowe elementy oraz określić powiązania pomiędzy nimi. Wzmacnia to pamięć, ponieważ uczeń musi pogłębić swoje myślenie, aby znaleźć powiązania, o których w innym przypadku mógłby nie pomyśleć.
Mapa myśli musi być tworzona przez ucznia, a nie przez nauczyciela.
- Zadawanie pytań
Pytania może zadawać nauczyciel, aby sprawdzić, czy uczniowie dobrze rozumieją materiał. Korzystne jest również, gdy uczniowie formułują pytania.
Praktyka: Formułowanie przez uczniów pytań do tematu i odpowiadanie na nie w parach. Opracowanie pytań do testu z danego tematu. Zadawanie wzajemnie pytań w parach i odpowiadanie na nie.
Informacja, z którą należy się przebić do uczniów to: Wynik testu i efekt uczenia się zależą od ciebie i od włożonego wysiłku, a nie od wrodzonych zdolności. Polecam wpis: https://oknauczanie.pl/niezbedne-poczucie-kompetencji-i-zbawienny-wplyw-doceniania
Inspiracja artykułem Mike Delmont
https://www.edutopia.org/article/teaching-students-how-study