Marcin Polak przesłał mi wiadomość o wydanej dwa lata temu nowej książce Johna Hattiego. Pomyślałam, że warto zajrzeć do wywiadu z profesorem i ewentualnie zachęcić się do przeczytania jego nowej książki.

John Hattie jest profesorem na University of Melbourne Graduate School of Education. Jego badania, prowadzone przez 30 lat są syntezą ponad 100 000 badań obejmujących ponad 300 milionów uczniów na całym świecie. Według mnie te badania są największymi badaniami edukacyjnymi prowadzonymi w świecie. Warto się im przyglądać, gdyż dają wskazówki, co się „opłaca” w nauczaniu.

W 2008 roku profesor John Hattie opublikował książkę Visible Learning, która była podsumowaniem badań nad efektywnymi sposobami nauczania. Książka powstała na podstawie 800 metaanaliz (analiza statystyczna łącząca wyniki wielu badań) i 50 tysięcy mniejszych badań. W Polsce jego inna książka pt.: Widoczne uczenie się dla nauczycieli” została przetłumaczona w 2015 roku.

Badania prowadzone przez zespół profesora są nadal kontunuowanie. Ponad 10 000 szkół wdrażało podejście „widocznej nauki”, wykorzystując wyniki badań.

Dwa lata temu wyszła nowa książka Johna Hattiego, w której przedstawione są wyniki  metabadań wskazujących – co pomaga uczniom w uczeniu się. Badania oparte są na ponad 2100 metaanalizach dotyczących osiągnięć zaczerpniętych z ponad 130 000 badań i przeprowadzonych z udziałem ponad 400 milionów uczniów w wieku od 3 do 25 lat.

W swoich książkach Hatti przenosi uwagę z nauczania na uczenie się i z mówienia o metodach nauczania na wpływ tych metod na osiągnięcia uczniów.

Potwierdzone zostały badania zamieszczone w pierwszej książce, ale doszło wiele nowych odkryć.

Zauważono, że na poziom osiągnięć ucznia negatywnie wpływa – nuda, zależność ucznia od nauczyciela oraz kary cielesne. Dla wielu z nas nie są to odkrywcze widomości, ale pamiętajmy, że pewien czas temu nie były one uświadomione i nie sadzono, że trzeba dbać o zainteresowanie uczniów lub stosowano kary cielesne z myślą o motywowaniu uczniów do nauki. Pewną nowością jest odkrycie braku samodzielności uczniów w uczeniu się. Ale coraz więcej się mówi i konieczności dania uczniowi autonomii i odpowiedzialności za własną naukę.

Za to z nowych badań wynika, że na poprawę wyników uczniów ma wpływ między innymi:

• Dodatkowe lekcje przeprowadzane online zapewniające natychmiastową informację zwrotną.
• „Odwrócona lekcja” – polegająca na przygotowaniu się uczniów do nauki przed lekcją.
• Nauczyciele dbający o podsumowanie lekcji.
• Prowadzenie lekcji, uwzgledniające uczenie i ćwiczenie zapamiętywania treści.
• Podczas nauki czytania – rozpoznawania i składania części zdań przez uczniów.
• Nauczenie uczniów, jak myśleć o rozwiązywaniu problemów
• Metoda nauczania poprzez „układankę”, w której uczniowie uczą się wzajemnie i wspólnie rozwiązują problemy.

Potwierdziło się:

• Nadal potwierdza się wartość stawiania przed wszystkimi uczniami wysokich oczekiwań i nieetykietowanie uczniów np. jako: „bystrych”, „trudnych”, „ADHD” lub „autystycznych”. Czyli postrzeganie wszystkich uczniów jako zdolnych do robienia postępów.
• Jasne i wyraźne przekazywanie uczniom przez nauczycieli celów nauki.
• Łączenie tradycyjnego nauczania i nauczania poprzez odkrywanie, dopasowania metody do tematu.
• Duży wpływ rodziców na naukę ich dzieci. Rodzice, którzy promują język i zamiłowanie do nauki, którzy pomagają dzieciom podejmować wyzwania i mówią o błędach i porażkach, jako okazjach do nauki.

Technologie

John Hatti twierdzi, że ogólny wpływ technologii jest nadal niewielki. Nadal widać przewagę pisania ręcznego i czytania papierowych książek nad posługiwaniem się komputerem.

Za to uczenie się wzajemne uczniów z wykorzystaniem komputera daje pozytywne wyniki.

Również poprzez śledzenie mediów społecznościowych nauczyciele mogą dowiedzieć się, co myślą uczniowie, z czym mają problemy.

Nauczyciele uważają za ważne:

Nauczyciele coraz częściej skupiają się nad wpływem stosowanej metody nauczania na uczenie się uczniów. Dostosowują sposoby nauczania, aby szkoła lub klasa stała się miejscem zachęcającym do nauki, doskonalenia umiejętności i czerpania przyjemności z nauki. Nauczyciele stawiają na pokonywanie przez uczniów wyzwań  i stwarzanie im bezpiecznych warunków, w razie porażki.

Wywiad z Johnem Hattim:

https://theconversation.com/education-expert-john-hatties-new-book-draws-on-more-than-130-000-studies-to-find-out-what-helps-students-learn-201952