John Dewey powiedział: „Nie uczymy się z doświadczenia… uczymy się z refleksji nad doświadczeniem”. Refleksja jest niezbędna dla każdego uczącego się i również dla nauczyciela. W tym wpisie zajmie się tworzeniem nauczycielskiego nawyku refleksji.
Znalezienie czasu na regularną osobistą refleksję może być nie lada wyzwaniem, Nauczyciel ma wiele innych zawodowych obowiązków. Jednak refleksja i wyznaczanie celów i wyzwań pomaga lepiej zrozumieć potrzeby i zaplanować kolejne kroki w podróży edukacyjnej. Refleksja jest konieczna, aby nauczyciel był świadomy i potrafił sam zarządzać swoim nauczaniem oraz podejmował właściwe decyzje. Wskazówki zawarte w tym wpisie są proste i zarazem bardzo trudne.
Nawyk podejmowania autorefleksji poprawia samopoczucie, czyni pracę nauczyciela sensowną i sprzyja większej satysfakcji z pracy.
Warto refleksje zapisywać, gdyż w przeciwnym razie się o nich zapomina, a warto do nich wracać i monitorować własny rozwój zawodowy.
Pięć wskazówek:
1. Czas na refleksję
Kluczem jest konsekwencja w refleksji. Zarezerwuj sobie czas, który jest dla ciebie odpowiedni. Zastanów się kiedy masz chwile spokoju i nikt i nic cię nie rozprasza. Nastaw „przypominajkę”. Nie przekładaj terminu.
- Dziennik refleksji
Ważne jest zapisanie swoich przemyśleń. Najlepiej mieć do tego osobny notes lub folder w komputerze. Za każdym razem zapisz co najmniej dwie rzeczy, które zauważyłeś danego dnia, a następnie przejrzyj swoje poprzednie notatki. Zauważ, co się zmienia, co udało ci się wprowadzić lub porzucić w porównaniu z poprzednim dniem, tygodniem.
3. Na bieżąco
Poświęć kilka minut na koniec każdej lekcji żeby się zastanowić, co poszło dobrze i co można poprawić. Można to zapisać w notatniku lub nagrać wiadomość w telefonie. Na przykład, gdy uczniowie opuszczają salę lekcyjną, możesz z nimi porozmawiać i dowiedzieć się, co pomogło im się uczyć, a co przeszkadzało. Możesz o to zapytać uczniów w „wyjściówkach” (papierowych lub internetowych), apotem poddać refleksji sposób prowadzenia przez ciebie lekcji.
4. Razem z innymi
Wspaniale jeśli uda się tworzenie w szkole profesjonalnej społeczności uczącej się, czyli grupy nauczycieli dzielących się swoimi doświadczeniami i wyzwaniami. Taka grupa może regularnie się spotykać osobiście lub online. Z biegiem czasu grupa może przejść na wzajemne obserwacje lekcji, lub nagrywanie lekcji na video i ich omawianie.
5. Unikanie izolacji
Bardzo korzystne są nieformalne rozmowy z innymi nauczycielami w szkole. Żaden nauczyciel nie powinien być sam w swojej pracy i każdy powinien móc liczyć na pomoc innych. Rozmowy mogą toczyć się na przerwach, lub na wspólnym lunchu, lub w drodze do domu. Wypicie filiżanki kawy z przyjacielem nauczycielem raz w tygodniu może mieć duży wpływ na samopoczucie i sukcesy dydaktyczne nauczyciela. Są to okazje do dzielenia się pomysłami, zadawania pytań i nawiązywania kontaktów. Ważne jest unikanie izolacji, aby była możliwość uczenia się razem.
Poświęcenie czasu na zastanowienie się nad swoją praktyką nauczycielską może być skutecznym sposobem na rozwój i doskonalenie się jako nauczyciel ale również na dobre samopoczucie nauczyciela. Może również pomóc nauczycielom zachować motywację i zaangażowanie w swoją pracę, ponieważ dzięki temu mogą widzieć postępy, jakie robią i wpływ, jaki wywierają na swoich uczniów.
Inspiracja artykułem Rachelle Dene Potth