Dziura informacji zwrotnej powstaje jeśli informacja zwrotna zostaje przekazana uczniowi i nic się dalej nie dzieje. Praca powinna być przez ucznia zgodnie ze wskazówkami poprawiona, a to się nie dzieje.
Jeśli uczeń dzięki informacji zwrotnej wie, jak pracę poprawić, to może przystąpić do jej poprawienia i oddać do ponownego sprawdzenia. Wtedy nie ma dziury. Gorzej, gdy nie wie. Wie, że jest błąd, ale nie wie, jak go poprawić. Najczęściej wtedy uczeń odkłada pracę i dalej się nią nie interesuje i nie wyraża chęci jej poprawienia. Wskazówki w informacji zwrotnej muszą pokazywać uczniowi – jak poprawić, a jeszcze lepiej, gdy wskazują, co trzeba zrobić, aby nie popełnić błędu w przyszłości.
Dzięki poprawie uczniowie mogą poczuć sukces, że ich wysiłek i praca dały efekty.
Z naszego doświadczenia w OK zeszycie wynika, że uczniowie wolą dostawać informację zwrotną na karteczce, a gdy poprawią pracę, to będą mogli karteczkę odkleić i przykleić nową z bardziej korzystnym komentarzem. Taka sytuacja wzmaga poczucie kompetencji ucznia, które jest niezbędne dla procesu uczenia się.
Aby zapobiec powstaniu dziury w informacjach zwrotnych, można zaproponować uczniom odpowiedź na pytania w postaci samooceny:
- Co mi poszło dobrze w tym zadaniu?
- Co było trudne?
- W czym się pomyliłem?
- Co bym teraz zrobił inaczej?
- Czego się nauczyłem z tego doświadczenia na przyszłość?
Dzięki odpowiedzi na te pytania uczeń chętniej zajrzy do informacji zwrotnej nauczyciela i łatwiej będzie mu przystąpić do poprawy.
Korespondencja z uczniem może się nie kończyć na poprawie przez niego pracy zgodnie ze wskazówki. Może również przybierać różne formy i dopuszczać dyskusję, w której np. uczeń nie zgadza się ze zdaniem nauczyciela lub prosi o dodatkowe wyjaśnienia. Poprawiona przez ucznia praca powinna być powtórnie sprawdzona i opatrzona komentarzem. Jeśli okaże się, że warto dalej pracę doskonalić, to korespondencja może być z kontynuowana, aż do momentu, gdy obie strony uznają, że osiągnęła wymagany poziom.
Jeśli praca jest wykonana bardzo dobrze i jest mało wskazówek do poprawy, to uczeń powinien skorzystać z uwag do rozwoju. Jeśli je zastosuje, to również może konsultować się z nauczycielem, czy wykonał je satysfakcjonująco.
Idealna bez dziur informacja zwrotna powinna stanowić pożyteczną dla ucznia korespondencję. Do tej korespondencji trzeba ucznia zachęcić, pierwszy warunek, to umożliwić mu zapoznanie się z informacją zwrotna. Nauczyciele często sądzą, ze uczniowie analizują przez nich dokonane zapisy, ale tak się nie dzieje. Polecenie przeczytania informacji w domu, przeważnie nie jest wykonane. Najlepiej, gdy nauczyciel znajdzie czas podczas lekcji na zapoznanie się uczniów z jego komentarzem do pracy i skonsultowanie wątpliwości. Powinien być tez wyznaczony czas na poprawę pracy. Podstawa, to świadomość uczniów, ze informacja zwrotna pomaga im się uczyć, a nie jest tylko „ocenianiem”.
Widać, że warto podejść do oceny kształtującej z uwagą. Po pierwsze zastanowić się, które prace powinny mieć dalszy ciąg i te oceniać kształtująco. Jest to decyzja ważna, gdyż technologia związana z przekazywaniem informacji zwrotnej wymaga od nauczyciela pracy i cierpliwości.
Lepiej jest skupić się na tym, aby jedna praca doprowadzona była do stanu idealnego, niż przeprowadzić wiele marnych prac.