Uczniowie nie studiują badań nad uczeniem się i dlatego podlegają powszechnym opiniom, które często nie są prawdziwe, a często bywają szkodliwe dla procesu uczenia się. W tym wpisie siedem z nich:
- Myślenia lewą lub prawą półkulą mózgu.
- Inteligencja jest stała.
- Można wykonywać efektywnie kilka rzeczy na raz.
- Style uczenia się.
- Talent jest ważniejszy niż wytrwałość.
- Wiedzę należy wlać do pustej głowy.
- Wysiłek w naukę trzeba włożyć tuż przed egzaminem.
Mit 1. Myślenia lewą lub prawą półkulą mózgu
Wielu ludzi uważa, że umysły ludzi dzielą się na dwie kategorie: tych co myślą lewą półkulą mózgu i tych, którzy myślą prawą. Według tego podziału myślący lewą półkulą są bardziej logiczni i analityczni, a myśliciele prawopółkulowi są bardziej kreatywni i artystyczni. W popularnym poglądzie – ludzie dzielą się na ścisłowców i humanistów.
Jest prawdą, że niektóre funkcje umysłowe przebiegają w określonych obszarach mózgu. Na przykład nauka języka odbywa się zazwyczaj w lewej półkuli, a wyobraźnia przestrzenna jest związana raczej z prawą półkulą. Jednak myślenie lewą/prawą półkulą mózgu jest radykalnym uproszczeniem. Mózg działa jak zintegrowana sieć funkcji, które się wzajemnie wspierają.
Uczniowie zasłaniający się opinią, że są np. humanistami, nie mają racji, gdyż każdy może stać się bardziej kreatywny lub analityczny dzięki ćwiczeniom i włożonemu wysiłkowi.
Mit 2. Inteligencja jest stała
Wielu uczniów uważa, że rodzi się z określonym poziomem inteligencji. Są przekonani, że nie mogą osiągnąć w czymś sukcesów, gdyż nie są dostatecznie zdolni. Ta opinia jest gruntowana poprzez egzaminy, które jednym idą lepiej, a drugim gorzej. Uczniowie sądzą, że wynik egzaminu jest związany z ich poziomem inteligencji i zdolności, a nie z wysiłkiem włożonym w przygotowanie do niego.
Jednak nawet wyniki testów IQ jednej osoby mogą się znacznie różnić w czasie. Badanie z 2011 r. pokazały, że nawet o 20 punktów w ciągu czterech lat.
Profesor Caroll Dweck, która stworzyła teorię – nastawienia na rozwój, pokazuje, że inteligencję można kształtować i rozwijać, wkładając w to wysiłek.
Aby obalić ten mit wśród uczniów, warto pokazać im związek pomiędzy wysiłkiem i przygotowaniem się do sprawdzianu, a jego wynikiem.
Mit 3. Można wykonywać efektywnie kilka rzeczy na raz.
Mit wielozadaniowości dręczy niemal każdego, ale szczególnie jest upowszechniamy wśród młodych ludzi. Wydaje im się, że mogą jednocześnie czytać ze zrozumieniem i przeglądać media społecznościowe lub słuchać muzyki lub nawet dokonywać zakupów. Ale wielozadaniowość to mit . Mózg nie jest w stanie skupić się na wielu rzeczach jednocześnie, potrafi tylko przełączać się miedzy zadaniami, co prowadzi do kiepskiej wydajności w każdym z zadań.
Wiele uczniów szczerze wierzy, że mogą wykonywać kilka zadań na raz i np. zakaz używania telefonów komórkowych podczas lekcji uznają jako szykanę.
Można zaproponować uczniom eksperyment polegający na wykonywaniu tylko jednego zadania, a potem przejście do wykonywania kilku zadań jednocześnie, a na koniec sprawdzić, ile uczniowie się nauczyli w obu przypadkach.
Mit 4. Style uczenia się
Jest to jeden z najbardziej trwałych mitów edukacyjnych, mówi o tym, że każdy uczeń ma biologiczną predyspozycję do określonej formy uczenia się — na przykład jest wzrokowcem, słuchowcem, czuciowcem lub kinestykiem.
Ten mit jest tak zakorzeniony, że wielu nauczycieli przypisuje uczniom preferencje sposobów uczenia się i tylko w ten sposób na nich oddziaływuje. Na przykład utarła się nawet opinia, że inżynierowie są lepszymi kinestetykami. To może prowadzić do szufladkowania dzieci na podstawie ich pozornych zdolności — i w ten sposób ograniczać ich potencjał.
Prawdą jest jednak, że uczeń może woleć uczyć się w dany sposób, ale nie ma żadnych dowodów na to, że uczniowie uczą się skuteczniej, gdy nauczanie jest dostosowane do ich preferowanego „stylu”.
Wręcz przeciwnie, warto, uczyć się w różny sposób i docierać z przekazem na różne sposoby, gdyż to wzmacnia długoterminowe zapamiętywanie i uogólnianie wiedzy.
Wskazówka dla nauczyciela jest docieranie do uczniów w jak najszerszym zakresie i sprawdzanie, że to jest dla uczniów korzystne.
Mit 5. Talent jest ważniejszy niż wytrwałość.
Wiąże się on z mitem nr 2. Powszechny pogląd jest taki, że ważniejszy jest talent i jeśli ktoś nie ma talentu, to powinien się z tym pogodzić. Ten mit jest podsycany (czasami nieświadomie) przez dorosłych, którzy chwalą zdolności uczniów i wyżej cenią kogoś komu łatwo coś przychodzi.
Jednak doświadczenie i badania pokazuje, że osoby potrafiące włożyć wysiłek i pracować systematycznie osiągają lepsze długoterminowe wyniki.
Nauczyciel może podawać uczniom przykłady ludzi, którzy wysiłkiem i systematycznością osiągnęli wiele. Może też doceniać uczniów za ich postępy zamiast tylko za osiągane wyniki na sprawdzianach i egzaminach.
Mit 6. Wiedzę należy wlać do pustej głowy.
Panuje opinia, że mózg jest pusty, i trzeba w niego wlać, a potem przechowywać w nim informacje. A prawda jest taka, że wiedza rośnie, tworząc połączenia z rzeczami, które już wcześniej wiedzieliśmy.
Łączenie wiedzy pozwala zrozumieć przyczynę i skutek, uczyć się na błędach i przewidywać przyszłość.
Nauczyciel może wytłumaczyć uczniom, jak działa mózg, przyrównać go do paska rzepu, na którym przyczepiają się nowe rzeczy. Dobrze jeśli mają one dużo haczyków, aby moc się przyczepić. Dlatego warto zacząć lekcje od nawiązania do tego, co już uczniowie na dany temat wiedzą.
Mit 7. Wysiłek w naukę trzeba włożyć tuż przed egzaminem
Uczniowie obawiają się, że ucząc się wcześniej zapomną i egzamin nie pójdzie im dobrze.
Jednak znacznie lepsza strategią jest uczyć się odrobinę każdego dnia, niż całą noc przed egzaminem. Uczenie się tuż przed egzaminem nie jest efektywne, często otrzymuje się gorsze wyniki i wiedza tak zdobyta krótko gości w głowie ucznia. Zatem lepiej przeglądać materiał po trochu i przez dłuższy czas.
Nauczyciel może polecić uczniom: przywoływanie informacji z pamięci (bez notatek lub pomocy), może to być za pomocą np. fiszek i autotestów. Korzystne może być uczenie się wzajemne i współpraca przy powtórzeniu.
Inspiracja artykułem Daniel Leonard
uuu… w niektóre mity i ja wierzyłam. Inteligencja nie jest stałą lecz zmienną! Super wiadomość