Korzystam z artykułu Jacquelyn Bobien-Blanton.

Sama nie mam doświadczenia z nauczania przedszkolaków czytania i pisania, nie liczą kiedyś w towarzyszeniu własnej córce, a teraz wnuczce w zdobywaniu tych umiejętności. Pomyślałam sobie, że te wskazówki mogą się przydać rodzicom i dziadkom, bo nauczyciele przedszkolni pewnie je znają. Ale mogą o nich poinformować rodziców swoich podopiecznych.

1. Świadomość drukowanych liter

Warto zwracać uwagę na druk w naszym otoczeniu – na znakach, ogłoszeniach, etykietach i w książkach.

• Druk znajduje się w książkach, dlatego można codziennie czytać na głos i omawiać części książki, ilustratora, autora i stronę tytułową.

Zwykle zajmujemy się tylko treścią, a ta wskazówka zaleca coś więcej.

Można również zatrzymywać się przy pewnych literach, słowach, zdaniach oraz wskazać zasady pisania np. że zdanie zaczynamy dużą literą, że kończymy kropką. Pomocne może być śledzenie palcem tekstu, aby można było śledzić przepływ słów.

• Można z dzieckiem poszukiwać druku w okolicy, wynajdować miejsca, gdzie można druk zobaczyć i wspólnie zastanowić się dlaczego został użyty, np. mapy, jadłospis, wskazówki dojazdu, ulotki sklepowe, poczta, czasopisma, kalendarze, listy zakupów i różne rodzaje książek.

2. Świadomość dźwięku

Rozpoznawania i manipulowania dźwiękami w wypowiedzianych słowach. Korzystne jest rymowanie, słuchanie, śpiewanie. Chodzi i przetwarzanie słuchowe.

• Można zaproponować, aby dziecko zamknęło oczy i słuchało różnych dźwięków wydawanych przez dorosłego (np. dzwonienie dzwonka, tupanie, puszczanie wody z kranu, naśladowanie zwierząt, pojazdów lub narzędzi). Gra polega na odgadnięciu dźwięku i nazwanie go.
• Można stworzyć dwa zestawy grzechotek z małych butelek z wodą. Włożyć do każdej pary te same przedmioty, takie jak monety, fasolę, ryż, glebę, wodę, piasek i bawełnę. Potem zmieszać butelki i polecić dzieciom szukanie tych, które mają ten sam dźwięk.
• Rymowanki mają na końcu wiersza te same dźwięki. Można poprosić dzieci, aby podnosiły ręce, gdy słyszą ten powtarzany dźwięk rymowanych słów. Potem można polecić powtórzenie tego dźwięku lub znalezienie innego słowa o tym samym rymie.
• Inna zabawa może polegać na znajdywaniu w wypowiadanych przez dorosłego parach wyrazów, te pary, które zaczynają się na tą samą literę, np. kolorowa krowa lub samotne skarpety.
• Pomocne może być również recytowanie z dzieckiem „łamaczy językowych” np. stół z powyłamywanymi nogami.

3. Świadomość fonetyczna

Na poziomie przedszkolnym ćwiczenie fonetyki polega na pomaganiu dzieciom w rozpoznawaniu relacji dźwięk-symbol poprzez dopasowywanie liter do odpowiadających im dźwięków liter.

• Można dopasowywać litery duże do dużych lub albo małe do małych.
• Również korzystne jest odkrywanie kształtu liter, wycinanie ich, wskazywanie linii, które litery tworzą. (tj. proste, poziome, pionowe, ukośne, zakrzywione).
• Zabawne może być użycie starej klawiatury komputera lub maszyny do pisania. Dorosły wymawia literę, a dziecko naciska odpowiedni klawisz i powtarza dany dźwięk litery.
• Można pytać dziecko, jaka litera jest przed lub po określonej literze. Najlepiej zacząć od imienia własnego dziecka.
• Inna gra nazywana „podaj literę”, polega na tym, że każde dziecko otrzymuje kartkę z narysowaną jedną literą. Można poprosić dzieci, aby stawały w trójkach z literą poprzedzającą i następną w alfabecie. Można też poprosić, aby dzieci ustawiały się w kolejności liter w wyrazie, np. imieniu dziecka. Można też w utworzonym wyrazie zmienić jedną literę i zapytać dzieci, czy można ją zastąpić inną. Ważne jest, aby dzieci przy ustawianiu się wymawiały dane słowo.

Zaczerpnięte z artykułu Jacquelyn Bobien-Blanton

https://www.edutopia.org/article/developing-early-literacy-skills-preschool?utm_content=linkpos1&utm_campaign=weekly-2025-02-19&utm_medium=email&utm_source=edu-newsletter