W roku szkolnym 2001/2002 wprowadziłam do mojego nauczania zeszyt uczniowski. Wtedy pracowałam w gimnazjum, nazwałam zeszyt – Teczką. Były to moje pierwsze próby, na podstawie nich powstał potem OK zeszyt, a w tym roku – Mój zeszyt pomagający się uczyć. Wtedy na formę zeszytu wybrałam skoroszyt.
W tym wpisie przedstawiam refleksje po roku nauczanie z zeszytem, zebrane z ankiety końcowej.
Teczka – refleksja po roku pracy metodą portfolio
Zakończyłam cały rok pracy z „Teczką”. Nie był, to łatwy rok. Miałam wiele chwil zwątpienia, począwszy od samego wstępu, gdy uczniowie nie byli chętni do prowadzenia teczek, przez czas w którym sprawdzałam teczki uczniów (a wcześniej na raty zanosiłam je do domu), po tworzenie zmian w systemie (po ewaluacji w czasie roku szkolnego), do których zachęcili mnie uczniowie.
Ale opłacało się. Bardzo się cieszę, że się nie wycofałam, że dotrwałam do końca.
Nie będę uczyć w następnym roku w szkole (urlop), powiedziałam o tym uczniom. Już po wystawieniu ocen końcowych, postanowiłam zapytać moich uczniów, jak teraz oceniają pracę metodą teczka. Poprosiłam ich o wypełnienie ankiety w której uczniowie zaznaczali zdania z którymi się zgadzają i odpowiadali na kilka pytań otwartych. Ankieta dotyczyła nie tylko metody teczka, ale też stosowanego na moich lekcjach oceniania kształtującego.
Uczniowie wiedzieli, że nie będę ich uczyć w następnym roku i że ich odpowiedzi w ankiecie nie zmienią ich ocen wystawionych na koniec roku. Otrzymałam sporo uwag krytycznych, mogę więc sądzić, że odpowiedzi uczniów były rzetelne.
Poniżej zamieszczam ankietę. Obok zdań dotyczących teczki wpisuję procent uczniów (spośród tych, którzy wypełnili ankietę), którzy zgodzili się z treścią zdania. Kursywą wpisałam niektóre odpowiedzi na pytania otwarte, ale tylko tych uczniów, którzy zgodzili się na cytowanie ich wypowiedzi.
Kilka pytań pożegnalnych na zakończenie roku
Droga/i uczennico/uczniu bardzo mi zależy na Twojej szczerej odpowiedzi na pytania dotyczące lekcji matematyki w tym roku. Pracowaliśmy metodą: „teczka”, która jest mało znana w Polsce. Chciałabym dowiedzieć się od Ciebie w jaki sposób można zmienić tę metodę, aby służyła ona lepiej uczniowi i jego nauce. Ankieta poniższa nie jest anonimowa, gdyż zależy mi na skojarzeniu osoby z udzielaną przez nią odpowiedzią, ale dane osoby będę wykorzystywać tylko w mojej pracy badawczej.
Imię i nazwisko:
- Pod którymi ze zdań mogłabyś/mógłbyś się podpisać. Zakreśl kółkiem numery tych zdań.
- Teczka pomagała mi się uczyć. 31%
- Nie zaglądałam/em do teczki przygotowując się do klasówki. 69%
- Doceniałam/em teczkę wtedy, gdy miałam/em się przygotować do klasówki. 31%
- Moi rodzice też uważają, że teczka jest zbędna. 23%
- W tym roku miałam/em porządek w notatkach z lekcji matematyki. 54%
- Nie przygotowuję się do klasówek.
- Prowadziłam/em teczkę dość systematycznie. 62%
- Moje notatki były zebrane w jednym miejscu. 77%
- Sprawdzian bez stopnia uważam za niepotrzebny.
- Moi rodzice uważali, że teczka to dobry pomysł. 38%
- Uważam, że nauczyciel nie powinien pomagać uczniom w czasie pisania sprawdzianu.
- Prace domowe duże pomagały mi przygotować się do klasówek.
- Czasami zastanawiałam/em się gdzie mi się przydaje matematyka w życiu. 62%
- Lekcje matematyki były dla mnie stresujące. 0%
- Nie przeszkadzałem w lekcjach matematyki, to inni przeszkadzali.
- Nie umiałem przewidzieć wyniku mojej klasówki z matematyki.
- Prace domowe małe przeważnie przepisywałam/em od kolegów.
- Uważam, że kryteria oceny teczki powinien ustalać sam nauczyciel. 23%
- Nie gubiłam/em klasówek i mam je zachowane w teczce. 69%
- Teczka, to dla mnie dodatkowa bezsensowna praca. 38%
- Przez cały rok wiedziałam/em jakie mam oceny z matematyki.
- Mimo teczki i tak wszystko mi się gubiło. 8%
- Mam dokumentację mojej pracy matematycznej w tym roku. 54%
- Po klasówce umiałam/em przewidzieć jaki stopień otrzymam.
- Uzupełniałam/em teczkę okresowo, przepisując notatki od kolegów. 0%
- Wiedziałam/em co będzie podlegało oceniane na sprawdzianie.
- Sprawdziany, które nie były oceniane stopniem pomagały mi się uczyć.
- Znałam/em i rozumiałam/em cel każdej lekcji matematyki. 62%
- Nie wiem po co mam pisać zdania podsumowujące po lekcji. 54%
- Dużo się w tym roku z matematyki nauczyłam/em.
- Nie lubię lekcji matematyki. 0%
- Lubię pisać zdania podsumowujące po lekcji. 38%
- Wiedziałam/em czego będę się podczas lekcji matematyki uczył/a. 54%
- Nie interesuje mnie cel lekcji. 15%
- Prace domowe małe odrabiałam/em przeważnie samodzielnie.
- Nie wiedziałam/em w jaki sposób nauczyciel będzie oceniał mój sprawdzian (co będzie podlegało ocenie).
- Recenzja nauczyciela pomagała mi w prowadzeniu teczki? 62%
- Podobało mi się, że sami uczniowie ustalali kryteria oceny teczki. 54%
- Lekcje matematyki nie były dla mnie stresujące. 69%
- Mogłem mniej przeszkadzać w lekcjach i bardziej skupiać się na nauce.
- Podobała mi się recenzja koleżeńska teczki. 46%
- Nie lubię pisać zdań podsumowujących. 62%
- Uważam, że to dobrze, że nauczyciel pomaga uczniowi w czasie pisania sprawdzianu.
- Lubię lekcje matematyki. 77%
- Nie napisałam/em żadnego postanowienia „matematycznego” w tym roku. 46%
- Recenzja koleżeńska teczki nic mi nie pomogła. 23%
- Co było dla Ciebie trudnego w prowadzeniu teczki?
- To, że miałam wrażenie, że prowadzę ją tylko dla Pani i dla oceny – Zosia
- Ciągle gubiły mi się notatki, wypadały z teczki. Teczka jest za duża – Zuzia
- Na początku nie mogłam się połapać i teczka nie mieści się na ławce – Natalia
- Nic – Olga
- Same jej istnienie, które uważam za zbędne – Albert
- Uzupełnianie działu – matematyka w praktyce – Marysia
- Pisanie zdań podsumowujących – Magda
- Systematyczne pisanie zdań podsumowujących, postanowień i zastosowań matematyki – Małgosia
- Jakie korzyści widzisz dla siebie z prowadzenia teczki?
- Wszystkie uporządkowane notatki – Małgosia
- Wszystkie materiały w jednym miejscu – Marysia
- Uczy systematyczności i pewnego zdystansowania się do własnej estetyki – Sonia
- Mobilizuje do porządku – Zuzia
- Tak naprawdę, to wszystko, bo jak będę prowadziła zeszyt, to kartki nie będą mi się gubić – Zosia
- Które działy teczki zachowałbyś w następnym roku (gdybyś prowadził w przyszłym roku teczkę). Zakreśl kółkiem odpowiednią odpowiedź :
Notatki ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Definicje i twierdzenia ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Klasówki ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Prace domowe ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Zastosowania ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Postanowienia ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
Karta oceny ZACHOWAĆ SKREŚLIĆ
- Czy dodałbyś jakiś dział do teczki, jeśli tak to jaki:
- Dział zadań dodatkowych i łamigłówek – Sonia
- Dział nadprogramowych zadań i dział z terminami – Natalia
- Dział – „co myślę o nauczycielu” – Marysia
- Prace dodatkowe – Małgosia
- Co byś zmienił w pracy z teczką?
- Teczkę powinniśmy zostawiać w szkole, jest zbyt ciężka. Do domu nosić powinniśmy tylko niektóre koszulki – Sonia
- Czy będziesz w przyszłym roku prowadził teczkę dla siebie?
TAK NIE
Jeśli tak to jakie zmiany wprowadzisz?
46% uczniów zdecydowało się na samodzielne prowadzenie teczki w przyszłym roku, 15% jeszcze nie wie, czy będzie to robić, 30% powiedziało, że nie, pozostali nie podjęli jeszcze decyzji w tej sprawie.
- Jeśli masz jeszcze jakieś uwagi na temat lekcji matematyki, to bardzo proszę abyś je tu zamieścił/a
- Uważam, że Pani systematyczny sposób ucznia jest przyjazny dla młodych – Sonia
- Mam wrażenie, że niektórzy uczniowie byli faworyzowani – Zosia
- Było super, ale klasa nie potrafiła tego wykorzystać. Bardzo doceniam, że pozwala Pani rozwijać inwencję twórczą – Natalia
- Trudno było czasami się skupić z powodu hałasu. Ma Pani bardzo przyjemne i pomocne metody nauki – Zuzia
- Mam nadzieję, że pomysł z teczkami dotrwa do następnego roku, bo jest naprawdę bardzo przydatny – Marysia
Bardzo dziękuję za Twoją wypowiedź.
Jeszcze jedno końcowe pytanie: Czy mogę użyć Twojej wypowiedzi w rozmowie z innymi nauczycielami – do ilustracji pracy metodą – teczka lub zamieścić Twoją wypowiedź w internecie na stronie nauczycieli zajmujących się innowacjami w pedagogice?
TAK NIE
Danuta Sterna
Po przeanalizowaniu ankiety uczniowskiej, postanowiłam zapisać sobie wnioski płynące z doświadczeń tego roku. A potem zdecydowałam się na rozmowę z uczniami na ten temat. Uczniowie dali mi wiele wskazówek, które mogłabym wykorzystać. Szkoda, że nie będę uczyć ich w przyszłym roku. Zauważyłam też, że była to dla nich bardzo ważna rozmowa i bardzo dobre doświadczenie w którym zobaczyli, że nauczycielowi zależy na lepszym ich uczeniu, że nauczyciel też się uczy, że może się uczyć od uczniów i że można razem z nauczycielem ustalać w jaki sposób najlepiej być uczonym i się uczyć.
Poniżej zamieszczam moje refleksje na podstawie, których prowadziłam rozmowę z uczniami.
Czego się nauczyłam prowadząc lekcje matematyki w gimnazjum, stosując elementy oceniania kształtującego i metodę pracy z teczką:
- Prowadzenie teczki wraz z uczniami jest korzystne dla uczniów. Uczy ich porządku, organizuje pracę na lekcji.
- Mimo początkowego oporu uczniów, nauczyciel nie powinien zmieniać decyzji na temat wprowadzania teczki.
- Trzeba się pogodzić z tym, że dla wielu uczniów prowadzenie teczki jest uciążliwe i wielu z nich do końca nie widzi korzyści wypływających z jej prowadzenia.
- Z ewaluacji końcowej wynika, że:
- część uczniów zamierza w następnym roku prowadzić teczkę tylko dla siebie,
- wszyscy uczniowie wiedzieli jakie były cele poszczególnych lekcji,
- uczniowie nie zaglądają do teczki przygotowując się do klasówki,
- wszyscy uczniowie mieli w tym roku porządek w notatkach
- prowadzili teczkę systematycznie
- notatki mieli zebrane w jednym miejscu
- prace domowe pomagały w przygotowaniu się do klasówek,
- większość uczniów zastanawiała się nad tym, gdzie im się przydaje matematyka,
- notatki z lekcji są zachowane w jednym miejscu,
- dla nikogo lekcje matematyki nie były stresujące,
- większość uczniów umiała przewidzieć swoją ocenę z klaski,
- klasówki są zachowane w teczkach,
- uczniowie wiedzieli co będzie podlegało ocenie na klasówce,
- prace domowe uczniowie odrabiali przeważnie samodzielnie,
- uczniowie lubią lekcje matematyki
- Wysiłek związany z pisaniem prze nauczyciela konspektów lekcji opłaca się. Największa wartość to przemyślenie toku całej lekcji, jej celów, NACOBEZU i pytań kluczowych.
- Wcześniejsze przygotowanie konspektu zmusza nauczyciela, do wcześniejszego zaplanowania lekcji i dbania, aby każda lekcja była małym wydarzeniem.
- Brak początkowych efektów nie powinien załamywać nauczyciela.
- Włączać uczniów w decydowanie o lekcjach np.: ocena teczki, stosowane metody pracy podczas lekcji, ocena koleżeńska itp.
- Czas dyskusji z uczniami na temat prowadzenia lekcji, nie jest czasem straconym. Często lepiej „stracić lekcję” na rozmowę, niż bezwzględnie realizować program zgodnie z harmonogramem.
- Bardzo ważne jest określenie zasad obowiązujących podczas lekcji. Nauczyciel powinien więcej czasu poświęcić na stworzenie wraz z uczniami zasad i omówienie ich.
- Wprowadzony system „respektowania zasad” dał w stosunku do pewnych uczniów dobre efekty. Wymaga on tylko dużej konsekwencji ze strony nauczyciela.
- Kontakty mailowe z rodzicami są świetnym pomysłem. W kilku przypadkach dały nieoczekiwane i wspaniałe efekty. Nauczyciel powinien kontaktować się z rodzicami mając na względzie dobro dziecka, a nie chęć „przeciągnięcia” rodzica na stronę szkoły.
- Teczka powinna być mniejsza -A5 zamiast A4 i zawierać mniej działów.
- Wymóg pisania postanowienia jest za trudny dla uczniów. Postanowienia powinny być ustalane wraz z nauczycielem w indywidualnej rozmowie. Można by było wprowadzić lekcje rozmów indywidualnych z uczniem. Klasa powinna otrzymać zadanie do wykonania, a nauczyciel mógłby w tym czasie rozmawiać indywidualnie z uczniami. Można by było połączyć to ze wspólnym przeglądaniem teczki ucznia i dawaniem mu informacji zwrotnej na temat jego pracy.
- Zmiany w teczce:
– dział – definicje i twierdzenia – powinien być w osobnej koszulce. W koszulce powinny być kartki rozmiaru A5 z poszczególnymi twierdzeniami i ew. komentarzem ucznia dotyczącym twierdzenia.
– uczniowie nie poprawiali klasówek według moich zaleceń. Po pierwszej klasówce powinnam zebrać wszystkie klasówki ponownie i sprawdzić czy zostały naniesione zmiany.
– prace domowe nie były poprawiane przez uczniów. Nie mam pomysłu jak zmotywować do tego uczniów.
– w przypadku nieobecności uczniowie przepisywali lekcje z teczek kolegów do swoich. Chyba nie jest to potrzebne. Wystarczy temat i cel lekcji, a resztę można skserować, a tylko zapoznać się z notatkami kolegi.
– dział zastosowania był za rzadko monitorowany. Powinnam od czasu do czasu pytać uczniów, czy coś nowego dopisali.
– trzeba stworzyć na początku roku szablon „karty oceny” i przypominać uczniom o wpisaniu w czasie roku szkolnego kolejnych stopni.
– na każdej lekcji (pod koniec) powinien być wygospodarowany czas na zdania podsumowujące. Początek zdania powinien być podany przez nauczyciela.
– do teczki powinien być dodany dział na samodzielnie rozwiązane dodatkowych zadań.
Najważniejsza moja refleksja po tym roku szkolnym to:
Trzeba być odważnym nauczycielem, próbować i wprowadzać zmiany.
0 komentarzy