Kilka propozycji efektywnego wykorzystywania czasu lekcji. Podstawowa zasada to – zadania wykonujemy na lekcji.
Uczniowie czasami odkładają wykonanie zdania na czas po lekcjach w domu. Niektórzy świadomie decydują, że dokończą zadanie w domu, a podczas lekcji zajmują się czymś innym. Twierdzą, że nie mogą skupić się w klasie, a czasami liczą, że w domu ktoś im pomoże.
W tym wpisie 10 pomysłów, jak dobrze wykorzystać czas lekcji:
- Planowanie czasu na wykonanie przez uczniów zadania
Trzeba zaplanować czas tak, aby uczniowie nie spieszyli się zbytnio i mogli zastanowić się nad rozwiązaniem. Zadanie powinno wpadać w strefę najbliższego rozwoju ucznia, nie może być za łatwe, ale głownie nie może być za trudne. Jeśli jest za trudne, to uczniowie nie są w stanie go wykonać i się zniechęcają.
- Informacja z wyprzedzeniem o potrzebnych materiałach
Nauczyciel powinien poinformować uczniów z wyprzedzeniem, czego będą potrzebowali do wykonania zadania (laptop, papier, nożyczki, kredki, poprzednie zadanie, zadanie domowe itp.). Skraca to czas, gdyż uczniowie nie zajmują się organizowaniem potrzebnych materiałów.
Nauczyciel może również zgromadzić potrzebne materiały, aby uczniowie mogli z nich skorzystać.
- Informacja o oczekiwaniach
Nauczyciel informuje uczniów, czego od nich oczekuje (kryteria sukcesu do zadania) i ile czasu mają na wykonanie zadania.
Uczeń poinformowany o kryteriach sukcesu zdaje sobie sprawę, jak ma wyglądać dobrze wykonane zadanie i może w tym kierunku pracować.
Wyznaczenie czasu jest bardzo potrzebne, gdyż mobilizuje uczniów do pracy. Pomaga im wiedzieć, co ma być wykonane w danym przedziale czasowym i daje jasne wskazanie, czy czas został wykorzystany produktywnie.
- Lepiej kilka zadań niż jedno
Jedno zadanie na całą lekcję, przeważnie powoduje po pewnym czasie brak skupienia i znużenie. Warto zaplanować kilka zadań lub podzielić jedno zadanie na etapy. Daje to uczniom satysfakcję z wykonanej pracy.
- Jasno podane polecenie
Polecenie musi być jasne dla każdego ucznia. Tłumaczenie powtórne zajmuje czas i rozprasza uczniów, którzy już je zrozumieli.
Często uczniowie nie wiedzą jak zacząć wykonywać zadanie i nie przystępują do wykonania polecenia. Korzystne jest zamodelowanie rozwiązania, aby uczniowie mogli postępować według przedstawionego modelu. Nie każdy uczeń skorzysta z modelu, część sama znajdzie własny sposób, ale zaoferowanie modelu daje każdemu punkt wyjścia i usuwa niektóre z początkowych blokad.
- Monitorowanie procesu
Jeśli nauczyciel zostawi uczniów samych z zdaniem, to po pewnym czasie część może zaprzestać rozwiązywania, część zaplatać się w nieprawidłowe rozwiązanie problemu. Dlatego konieczne jest robienie stop klatek i sprawdzanie jak uczniom idzie. Nauczyciel może zapytać uczniów wprost, jak im idzie i gdzie są w procesie. Taka odprawa nie musi być długa.
Może być w formie pytania, ankiety lub zapisu na karteczce samoprzylepnej.
- Nauczyciel czuwa.
Jeśli nauczyciel zasiądzie za biurkiem i nie obserwuje pracy uczniów, to uczniowie mogą zająć się czymś innym. Znacznie korzystniejsze jest krążenie po sali, zadawanie pytań i udzielanie wskazówek.
Daje to dodatkową korzyść, gdyż w sytuacji, gdy okazuje się, że większość klasy czegoś nie rozumie, to można do tego wrócić i jeszcze raz wytłumaczyć.
- Wykorzystanie wzajemnego nauczania i pracy zespołowej
W czasie stop klatek można poprosić uczniów, aby w parach skonsultowali swoje prace. Konsultacje mogą też odbywać się w małych grupach.
Uczniowie dzielą się pomysłami i mają okazję do oceny koleżeńskiej.
- Sprawdzenie pracy
Sprawdzenie jest konieczne, uczeń musi wiedzieć, czy dobrze wykonał pracę. Może ono się odbyć w parach lub małych grupach. Nauczyciel może przedstawić prawidłowo wykonane zadanie, a uczniowie na tej podstawie mogą ocenić własną pracę.
Jest to też okazja do formułowania refleksji, docenienia i świętowania.
Niestety często na to brakuje czasu, a to jest bardzo ważne, gdyż buduje u uczniów poczucie kompetencji.
- Planowanie następnego kroku
Refleksja uczniów nad tym czego dokonali i jak im się może to w przyszłości przydać. Zastanowienie się, jak to co zrobili pomogło zrealizować cel lekcji.
Uczniowie mogą zastanawiać się, co było wartościowe i korzystne w czasie zajęć, i co warto następnym razem powtórzyć.
Warto na koniec ocenić, czy czas lekcji i wykonywania zadania był dobrze wykorzystany.
Na koniec jeszcze jedna propozycja – Odwrócona lekcja
Boimy się propozycji odwróconej lekcji. Przede wszystkim dlatego, że uczniowie w nią „nie wychodzą’? Odwrócona lekcja polega na tym, że nauczyciel zapowiada, co będzie na następnej lekcji i wskazuje uczniom – jak mogą się do niej przygotować. Może to być zadanie uczniom pytania, na które podczas lekcji będą poszukiwać odpowiedzi, a może to być polecenie wykonania zadania przygotowawczego lub zapoznanie się z potrzebnymi materiałami. Podczas właściwej lekcji nauczyciel odnosi się do tego, co udało się uczniom przygotować. Skraca to bardzo nauczanie przenosi część odpowiedzialności za naukę na uczniów. Niestety często uczniowie nie podchodzą do tej metody entuzjastycznie.
Inspiracja artykułem Wendy Lang pod tytułem: 8 Ways to Maximize Work Periods in Class
https://www.edutopia.org/article/class-work-period-how-maximize