Każdemu człowiekowi potrzebne jest zaufanie do przyszłości. Buduje się ono miedzy innymi przez przewidywalność. W tym wpisie – jak ją można zapewnić w szkole.
- Rytuały
Warto zaczynać i też kończyć lekcje w ustalony sposób. Znany rytuał początku powoduje, że uczniowie szybciej koncentrują się na lekcji, a rytuał końcowy pomaga uczniom podjąć refleksję – czego się nauczyli.
- Powtórzenia
Na początku przedstawiania nowego tematu można zrobić test wstępny i powtórzyć go na koniec. Dzięki temu uczniowie zobaczą, że się nauczyli i poczują swoją kompetencję.
- Przewidywania
Można zadać uczniom pytanie o przewidywanie i poprosić, aby zapisali je na kartce samoprzylepnej i przykleili pod ławką. Na koniec lekcji uczniowie mogą sprawdzić, czy ich przewidywanie było trafne.
- Schemat pracy
Warto ustalać i wykorzystywać schemat pracy nad danym zagadnieniem. Może być on całkiem prosty, np.: przygotowanie, wykonanie, podsumowanie. W każdym polu można przypomnieć uczniom, co jest konieczne, aby wykonać dany etap.
Inny pomysł, to stosowanie schematu: spróbuj sam, zróbmy razem, wykonaj sam. Daje on możliwość zarówno samodzielnej pracy, jak i korzystania z pomysłów innych.
- Schemat zadawania pytań
Jeśli nauczyciel wprowadzi schemat zadawania pytań i pozyskiwania odpowiedzi polecany w ocenianiu kształtującym, to uczniowie się do niego przyzwyczają i będą skupiać się nad odpowiedzią. Schemat może wyglądać następująco:
- Zaraz zadam wam pytanie.
- Będziecie mieli …. minuty na uzgodnienie odpowiedzi w parach.
- Proszę o niezgłaszanie się do odpowiedzi przez podnoszenie rak.
- Po upływie wyznaczonego czasu wylosuję parę do udzielenia odpowiedzi.
- Przywitanie uczniów
Warto mieć sposób na radosne przywitanie uczniów każdego dnia. Taki, aby każdy z uczniów poczuł się zauważony.
Badania pokazują, że powitanie poprzez indywidulane przywitanie, może zwiększyć zaangażowanie w naukę o 20 punktów procentowych i zmniejszyć destrukcyjne zachowania o 9 punktów.
- Zadania na dobry początek
Uczniowie otrzymują (lub losują dla siebie lub wybierają z zestawu) zadanie dotyczące zagadnień omawianych na poprzedniej lekcji lub tematu bieżącego. Gdy uczniowie rozwiązują swoje zadania, nauczyciel może poświęcić czas na przywitanie się z pozostałymi uczniami.
Taki początek zajęć łączy to czego uczniowie się nauczyli z tym, czego będą się uczyć.
- Budowanie więzi
Można rozpocząć lekcję od rundy odpowiedzi na pytanie, na przykład: Jak się dziś czujesz?, Jak minęła noc?, Czego dziś oczekujesz? itp.
- Plan lekcji
Nauczyciel zapisuje na tablicy plan lekcji, co po kolei będą uczniowie robić i w czasie lekcji zaznacza gdzie są w procesie. Daje to uczniom poczucie podążania w dobrym kierunku. Plan można wykonać razem z uczniami, aby mieli poczucie wpływu.
- Wyjściówki
To jeden ze sposobów na podsumowanie lekcji. Uczniowie pod koniec lekcji piszą na małych kartkach odpowiedź na pytanie zadane przez nauczyciela, typu: Czego się nauczyłeś?, Co było dla ciebie ważne? Czego nie rozumiesz? Jakie masz pytania? Itp.
Przewidywalność daje uczniom poczucie bezpieczeństwa, które jest konieczne w uczeniu się.